Premier niet naar Tunesië over migratiedeal

OPINIE – Premier Rutte en de Italiaanse premier Meloni hebben samen de besprekingen voor een Europees migratiedeal met Tunesië voorbereid, met de Tunesische president Kais Saied. Het zou zo zijn dat de EU met Tunesië wil samenwerken om de illegale oversteek van migranten naar Europa te beperken. Tevens moet er een deal komen over het terugsturen van Tunesiërs die geen recht hebben om in Europa te blijven. Tunesië wil voor hulp meer financiële steun. 

Migratiedeal 
Waarom Mark Rutte niet meteen meegaat, is niet duidelijk. Daarentegen is hij bereikbaar om ingevlogen te worden, als dat nodig zou zijn. 
De vraag is gerechtigd om gesteld te worden of Kais Saied wel een persoon is om afspraken mee te maken. Deze man gaf in februari aan dat hij harder gaat optreden tegen illegale migratie en kwam hij op de proppen met een omvolkingstheorie. Volgens hem zou er een crimineel plan zijn om de demografie van Tunesië te veranderen, waardoor de identiteit van het land in gevaar zou komen. Naar aanleiding van zijn woorden hebben bepaalde Tunesiërs klopjachten op zwarte migranten georganiseerd. 

Het land Tunesië heeft natuurlijk problemen, deels à la het westen en deels à la Noord-Afrika. Op 20 maart 1956 wordt het koninkrijk Tunesië uitgeroepen, onafhankelijk. Muhammad al-Amin is het staatshoofd en Habib Bourguiba (van de Parti Socialiste Destourien) de premier. Ruim 1 jaar later (25 juli 1957) wordt de Republiek Tunesië uitgeroepen, waarbij de koning wordt afgezet en Bourguiba president wordt. In feite is hij een dictator, is er een noodtoestand, zijn er plunderingen en studentenrellen. In 1981 komt er een meerpartijenstelsel. Maar de foulard – Islamitische hoofddoek – wordt in overheidsgebouwen verboden. 
Habib Bourguiba benoemde op 2 oktober 1987 de ‘oud-militair’ Zine El Abidine Ben Ali als premier, die een maand later (7 november) Bourguiba afzette en zelf president werd. Ook hij was een dictator.

In die jaren was de armoede best groot te noemen. Op terrassen in Sousse kon men jongemannen zien zitten, met een klein kopje sterke Tunesische koffie en een glas water, wachtend op die auto die zou stoppen. Soms stopte er een auto, er kwam niemand uit, maar het achterraampje ging naar beneden, een vinger kwam naar buiten, enkele mannen werden aangewezen om zich de volgende ochtend te melden op het kantoor. Met een beetje geluk hadden ze werk. De rest bleef wachten dag in, dag uit. 
Terwijl aan de andere kant van de stad, Port el-Kantaoui, de groep rijke Tunesiërs – zoals de familie van de president – en de toeristen liepen te flaneren op de boulevard, op en naast de boten. Hiertussen liep een oude man die een Jasmine (mooie witte bloem, Jasmijn) probeerde te verkopen voor 1 dinar.    

Tijdens de Jasmijnrevolutie vlucht Zine El Abidine Ben Ali op 14 januari 2011 naar Saoedi-Arabië. Eind van het jaar zijn de eerste vrije verkiezingen, sinds de val van het dictatoriale regime. Moncef Marzouki wordt interim-president. In 2014 komt er een nieuwe Grondwet, waarin wordt aangegeven dat Tunesië een parlementaire democratie wordt, met een semi-presidentieel systeem (deling van macht tussen president, premier en parlement). 

Kais Saied werd op 13 oktober 2019 gekozen als de 6e president van Tunesië. Amper 2 jaar later werd premier Hichem Mechichi door de president ontslagen. Tevens werden de werkzaamheden van het parlement opgeschort. In eerste instantie voor 30 dagen, waarbij het parlementsgebouw werd omsingeld, het kantoor van Al Jazeera werd aangevallen, journalisten buiten gezet en in apparatuur in beslag genomen. 
Juni 2022 wist de VRT.be te melden dat de president 57 rechters uit hun ambt ontzet had. Daarvoor had hij de leden van de Hoge Juridische Raad ontslagen en vervangen door zijn aanhangers. Een jaar daarvoor was het parlement buiten spel gezet en regeert Kais Saied vrijwel onbeperkt per decreet. Tevens werd de Grondwet opgeschort. 

Dit jaar gaat het geweld tegen migranten uit Sub-Sahara-Afrika op grote voet door. Daarbij is de speech van president Kais Saied olie op het vuur, waardoor racistische klopjachten door heel Tunesië een item van bijna elke dag was. De woorden van de president schijnen goed te vallen bij de Tunesische Nationalistische Partij. 

Tunesische Nationalistische Partij 
Deze partij is opgericht in 2018 en eist al jaren een keihard optreden tegen ‘illegale migratie’. Partijleider Sofien ben Sghaier spreekt over een toenemende ‘Sub-Saharaanse kolonisering’. Volgens bepaalde media zou de illegale migratie vanuit Tunesië zijn toegenomen. Tevens zou – volgens diezelfde media – volgens de regels van Kais Saied de vluchtelingenstroom afnemen. Belangrijk is dan, dat Europa deze president steunt tegen zogenoemde illegale migratie.
Volgens de Telegraaf zit Tunesië in financiële problemen. Europa wil stevige hervormingen, waarna leningen naar Tunis zullen gaan. Echter op de hervormingen zit het land – lees president – niet te wachten.    

In het handvest van de Tunesische Nationalistische Partij wordt aangegeven dat de Tunesische natie gevaar loopt door totale staatsverlamming, wetteloosheid, chaos, verdeeldheid en buitenlandse inmenging. Daarom heeft de rechts-radicale partij een 24-punten lijst opgesteld.  In deze lijst staan zeer gevaarlijke zaken, zoals het verbod op stakingen, verbod op bijeenkomsten van vakbonden, salaris president opschorten, het stoppen van ondersteuning van toerisme. 
Maar vooral punt 24 waarin wordt opgeroepen tot opschorting van de terugbetaling van de buitenlandse schuld voor ten minste twee jaar, eventueel te verlengen. 

De partij heeft een rapport geschreven waarin wordt gesteld dat de EU een radicale oplossing zocht in het stoppen van de migratie van het Afrikaanse continent. Migranten zouden in één van de 3 landen – Tunesië, Algerije of Marokko –  opgevangen moeten worden. Hier zouden de omstandigheden verbeterd moeten worden. Dat Tunesië dit zou regelen in een Sahara-omgeving is geen probleem voor de EU. 
Volgens de toenmalige minister van Asiel- en Migratiezaken in België, Theo Franken, was de enige oplossing voor Europa om zich te ontdoen van illegale immigranten als Tunesië ze zou opnemen. Dit werd gemeld op 30 september 2018.

(Bronnen: Telegraaf, EW Magazine, Wikipedia, Britannica, VRT Nieuws, FR wiki, NPO Radio 1, Tunesische Nationalistische Partij, 9awmya (Tunesië))  

Henny A.J. Kreeft
Onafhankelijke Burger Journalistiek 

© Khamakar News Agency / 06.06.2023