OPINIE – En dan was het dé tijd voor het langverwachte Landbouwakkoord, maar er ging op het allerlaatste moment toch wat mis. Naast al eerder opgestapte gesprekspartners, stapte nu ook LTO van de tafel. En dat was een flinke klap voor de minister. Maar aan de andere kant heeft het kabinet ook zó verschrikkelijk druk. Zo stond er op de laatste agenda van het ministersoverleg zelfs een onderwerp als ‘Wagner’ (waarschijnlijk ging het hier over muziekonderwijs). ‘Gelukkig’ dat het kabinet niet hoeft te praten over illegale paramilitaire kolonisten.
Dreun voor het kabinet
Volgens de Volkskrant heeft LTO het Landbouwakkoord opgeblazen, wat een uppercut was voor het kabinet. Kabinet knock-out en een akkoord aan diggelen. Volgens minister Piet Adema is er lang aan gewerkt, zijn er maandenlange gesprekken geweest, maar is het weglopen van de boerenorganisatie LTO een gemiste kans.
Het is maar hoe je het bekijkt. De delegatie die met de organisaties om tafel zat, bleef met een ‘rotgevoel’ over. En deze keer was het een flinke delegatie; onder meer waren aanwezig minister Adema (Landbouw), minister De Jonge (Volkshuisvesting), minister Van der Wal (Natuur en Stikstof) en staatssecretaris Vijlbrief (Mijnbouw). Echt wat men noemt, een zware delegatie, verspreid over alle 4 coalitiepartijen – om elkaar binnen de landbouwboot te houden – en dus moest er een akkoord komen. Want zo’n delegatie kan niet terug naar huis gestuurd worden met lege handen. Het gebeurde echter wel, ondanks de opmerking van Piet Adema dat het akkoord voor 95 procent af zou zijn en dat het een goed toekomstperspectief zou omvatten.
Drie pijnpunten
Dus niet, anders was LTO niet weggelopen. Volgens Trouw zou het vastgelopen zijn op 3 pijnpunten, te weten 1. Minder koeien per hectare, 2. Steeds meer restricties op grond, 3. Geen garanties voor een hogere prijs.
Minder koeien per hectare
Volgens het kabinet moeten melkveehouders het voer niet meer uit het buitenland halen. Daarom moet het aantal koeien aangepast worden aan de hoeveelheid grond die een boer in gebruik heeft. Het voer voor de koeien komt dan van de eigen grond of uit de omgeving. Tevens kunnen de gewassen dan weer groeien op mest van de koeien zelf. Volgens de mensen die het kunnen weten, heet dit grondgebonden.
Volgens vak K moet er een norm voor grondgebonden melkveehouderij worden opgelegd, namelijk 2.3 koeien per hectare grond. Deze norm is ondertussen al weer verhoogd.
LTO heeft zich uitgesproken voor grondgebonden melkveehouderij (per 2040). Maar LTO geeft wel aan dat voor zo’n norm meer grond nodig is, om evenveel koeien te kunnen houden. Dus zal het minder opleveren voor de boer met dezelfde grond.
Volgens LTO is gras het basisrantsoen van de koe, waarbij ruwvoer van eigen grond of directe omgeving komt. Hierdoor kan elk melkveebedrijf zelfvoorzienend zijn op buurtniveau. Daarnaast kan elke melkveehouder de mest kwijt op eigen bedrijf of direct in de buurt.
LTO heeft 4 bouwstenen voor het beleid aangedragen, waarbij nr. 3 aangeeft dat voor het grondgebonden karakter van een melkveebedrijf voldoende groot huiskavel gras nodig is.
Steeds meer regels over gebruik grond
Volgens de boeren zijn er steeds meer regels gekomen over de opbrengst die de boeren van hun land kunnen halen. Zoals strengere regels voor de kwaliteit van water. Dit houdt in dat het gebied naast de sloten niet meer mag worden bemest.
Daarnaast wil vak K een deel van de natuurdoelen op boerenland realiseren. Dit kan betekenen dat een boer land in moet leveren, maar kan ook betekenen dat bijvoorbeeld wanneer een boer werkt aan de bescherming van weidevogels, hij een kleinere productie van het land kan halen.
Vervolgens zijn er regels over minder gebruik van bestrijdingsmiddelen. Al dit soort zaken zou de boeren min of meer dwingen meer rekening te houden met natuur en milieu. Dit zou tot resultaat hebben dat de productie naar beneden zou gaan. Ook hier zou de regel van de hoeveelheid koeien per hectare grond mee kunnen spelen.
Er staat niets tegenover
Volgens de boerenorganisatie LTO zouden al die regels wel op een of andere manier te dragen zijn, maar dan zou er wel een reële financiële vergoeding tegenover moeten staan. Hierbij wordt gedacht aan een systeem wanneer boeren bijdragen aan de natuur of het landschap. Dit worden ecosysteemdiensten genoemd.
Daarnaast zouden de supermarkten wat meer moeten gaan betalen, als ze producten afnemen bij de boer in Nederland.
Met name dat laatste is een groot probleem, wat wel besproken is, maar de minste resultaten heeft opgeleverd. Zo hoeven buitenlandse producten niet aan de Nederlandse regels te voldoen en zullen dus goedkoper zijn. Er was wel sprake van intenties, maar van intenties kan een boer niet leven, aldus LTO.
Daartegenover staat dat er steeds meer reclame wordt gemaakt, voor lokale producten. Maar dan moet het wel allemaal betaalbaar blijven.
Ecoloog en emeritus hoogleraar in Wageningen, Louise Vet, heeft Nederland een vak K zonder visie op de toekomst van de landbouw. Tevens durft de overheid geen moeilijke keuzes te maken. Nu zou het kabinet besloten hebben om zelf met een plan te komen, rond september.
Hoogleraar Vet heeft gemeld dat boeren wel willen, maar de omschakeling naar duurzaam moet meer en sneller. Daarnaast is het nu zo dat door het klappen van het Landbouwakkoord, de verbetering van de natuur ook vertraging op zal lopen. Tot op dit moment is er geen oplossing aangedragen voor de uitstoot van stikstof en voor de verbetering van de waterkwaliteit.
Dit heeft tot gevolg dat de natuur achteruit gaat. Hierbij zijn nog steeds genoeg grote vervuilers in Nederland, waarbij de uitstoot van stoffen die slecht zijn voor natuur en klimaat nog steeds doorgaan. En ondertussen worden dit soort zaken voorzien van gulle (fossiele) subsidies. Vindt men het gek dat (milieu) organisaties als Greenpeace en Extinction Rebellion met meer acties komen en dat steeds meer mensen zich aansluiten? Ja, het was me weer wel een drukke week.
(Bronnen: Volkskrant, NRC, Trouw, LTO)
Henny A.J. Kreeft
Onafhankelijke Burger Journalistiek
© Khamakar News Agency / 26.06.2023
