Bodem vliegbasis Gilze en Rijen heeft hoge waardes PFOS

RIJENS NIEUWS – Diverse media zijn afgelopen week gekomen met het bericht dat de grond van vliegbasis Gilze en Rijen vervuild is met een giftige stof, namelijk PFOS, dat valt onder de groep van PFAS. Het nieuws zou van het programma Pointer (KRO-NCRV) afkomstig zijn, dat zich baseert op de metingen die de vliegbasis heeft uitgevoerd.  

Chemische stoffen 
PFOS staat voor perfluoroctaansulfonaten en zijn chemische stoffen die behoren tot de familie van PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen). De stoffen hebben goede eigenschappen, zoals water-, vet- en vuilafstotend en worden daarom onder meer gebruikt in regenjassen, schoonmaakmiddelen, verpakkingen of anti-aanbakpannen. 
Daarentegen zijn de stoffen slecht of nauwelijks afbreekbaar en zullen dus eeuwig aanwezig blijven. Echter, PFOS komt normaal gesproken niet in de natuur voor maar worden gemaakt als chemische stoffen. Onder meer door de wind kunnen ze verspreid worden, maar ook zeker door afvalwater van chemische bedrijven. 

Vervuild gebied
Gezien dat de media nogal wat schreven over de stof PFOS op het militaire vliegveld, zou men denken dat de gemeente Gilze en Rijen minimaal een Persbericht de deur uit had gedaan. Niets is minder waar, er zijn wat nota’s te vinden – periode 2020 – 2021 – en een zin in een spreektekst van PvdA bij de behandeling van de Perspectiefnota op 12 juli 2021. In het gedeelte ging het onder meer over de formatie-uitbreiding in het kader van energietransitie, klimaatadaptatie en meer. Tijdens dat deel werd gesproken over “ …  de verwachte aanscherping van eisen op bijvoorbeeld het gebied van stikstof, PFAS en PFOS … “  Er was dus al sprake van PFOS in die dagen, anders zou men niet denken aan de verscherping van eisen.

Daar nu blijkt – onder meer uit het bericht van Pointer – is dat de waarden van PFOS verschrikkelijk hoog zijn, maar dat de metingen zijn gedaan in 2019 en 2020. Tevens geeft Pointer aan dat alle bodemmonsters de norm overschrijden voor ernstige bodemverontreiniging; zelfs op 1 plaats is de norm voor ernstige vervuiling 56 maal overschreden. Tevens is gemeld dat dit de hoogst gemeten PFOS-vervuiling is. Een vervuilde plaats is nog hoger en dat is vliegbasis Leeuwarden. Het blijkt zelfs dat de vervuiling erger is dan de bekende industrieterreinen zoals Chemours (Nederland) en 3M (België).  

De site van NOS weet te melden dat vliegbasis Gilze en Rijen en zeker ook 11 andere defensieterreinen ernstig besmet zijn. Tevens werd aangegeven dat op de terreinen jarenlang is gespoten met PFOS-houdend blusschuim. 
Pointer heeft aangegeven in haar artikel dat de toezichthouder ILT (Inspectie Leefomgeving en Transport) in 2022 op de hoogte is gebracht, die de gemeente Gilze en Rijen in 2022 op de hoogte heeft gebracht. Volgens Pointer zou de gemeente de inwoners van de gemeente niet op de hoogte hebben gebracht. 

Maar daarnaast was Defensie reeds in 2013 al bekend met de verontreiniging met PFOS op vliegbasis Gilze en Rijen. Uit een rapport van Defensie zou zijn gebleken dat er een verhoogde concentratie PFOS is aangetoond in de omgeving van de oefenplaats van de brandweer, zowel in de vaste grond als in het grondwater. 

Dit jaar zou ook een ernstige verontreiniging met PFOS zijn gevonden in het water rondom vliegbasis Leeuwarden. Daarna is de waarschuwing afgegeven om niet te zwemmen in het water, niet de tuin ermee te besproeien of de huisdieren van het water te laten drinken. 

(Bronnen; VRT Nieuws, Gemeenteraad Gilze en Rijen, NOS, Omroep Brabant, KRO-NCRV)

Henny A.J. Kreeft
Onafhankelijke (Burger) Journalistiek 

© Khamakar News Agency / 14.06.2024