BREDA – Deze week kwam de regionale media met het bericht dat dagelijks zo’n 1 miljoen statiegeldflesjes in het milieu terecht zouden komen. Zo werd tevens gemeld dat ruim 40 procent van de statiegeldflesjes niet ingeleverd wordt. Uit het jaarverslag 2022 van Afvalfonds Verpakkingen (AV) zou de wettelijk afgesproken 90 procent recycling compleet niet gehaald wordt.
Statiegeldflesjes inleveren
Op 1 juli 2021 is de regeling ingegaan van statiegeld op kleine plastic flesjes. Dit kwam na de afspraak tussen toenmalig staatssecretaris Van Veldhoven en het verpakkend bedrijfsleven. De opzet was dat er per flesje van minder dan 1 liter 15 cent statiegeld gerekend zou worden. Het inleveren kan dan gebeuren bij supermarkten, op treinstations, bij tankstations langs de wegen en via cateraars.
Volgens de regeling zou dit moeten leiden tot veel minder plastic zwerfafval. De producenten van flesjes frisdrank en water werden verantwoordelijk gesteld voor de invoering van het statiegeldsysteem.
De invoering van het systeem betekende een einde aan 20 jaar discussie over statiegeld op plastic flesjes. In 2018 werden afspraken gemaakt met het bedrijfsleven en de VNG om het aantal kleine plastic flesjes, dat in het milieu terechtkomt, terug te brengen met zo’n 70 tot 90 procent. Mocht dat niet werken, dan zou het systeem van statiegeld worden ingevoerd.
Dat moment was dus 2021. De staatssecretaris wilde met de invoering van het statiegeldsysteem, dat er geen plastic flesjes meer in het milieu terecht zouden komen. De overheid had berekend dat per jaar 900 miljoen kleine plastic flesjes verkocht worden, waarvan ruim 100 miljoen in het milieu terecht komen. Ingeschat werd toen dat middels het statiegeldsysteem, 90 procent van de plastic flessen – klein en groot – ingeleverd zou worden.
Resultaten gemeten
Uit het jaarverslag 2022 van Afvalfonds Verpakkingen (AV) – hierin zijn bedrijven als AH, Coca-Cola en Heineken verenigd – blijkt dat de 90 procent recycling zeker niet gehaald wordt. Volgens de milieuorganisaties komt dat omdat het bedrijfsleven nalatig is en te weinig inzamelpunten heeft geregeld. De organisaties hebben gemeld dat als men een flesje water of frisdrank ergens zou kopen, men het lege flesje nauwelijks kwijt kan. Hierdoor worden dagelijks 1 miljoen flesjes niet ingeleverd en verdwijnen zo in het milieu of bij het restafval.
Als men het goed bekijkt, betaalt de consument 15 cent extra per flesje, maar kan het niet kwijt. De milieuorganisaties hebben nu berekend dat de grote bedrijven zo’n 84 miljoen in de eigen zak steken. Makkelijke winst. En dit is dan nog zonder het nieuwe systeem van de blikjes.
Op de site van Afvalfonds Verpakkingen (AV) staat te lezen dat in 2022 zo’n 58 procent van alle verkochte kleine plastic statiegeldflesjes ingeleverd zijn. Dit is dus helemaal geen 90 of 100 procent zoals de staatssecretaris heeft afgesproken. De afspraak van 70 tot 90 procent van 2018 is niet gehaald, maar ook de 100 procent van 2021 (statiegeldsysteem) is nog lang niet gehaald.
AV geeft aan dat de consument een compliment verdient, want binnen 1.5 jaar zou een flinke gedragsverandering te zien zijn. Nu verdient de consument inderdaad een compliment, want ondanks dat er veel te weinig inleverpunten zijn, kan de consument nog steeds de lege flesjes kwijt. Een onderzoek heeft tevens aangegeven dat ruim 90 procent van de Nederlanders bekend is met het systeem van 15 cent op de kleine lege flesjes. De AV is van mening dat dit mooi is, maar wel beter moet. Men geeft aan dat er extra communicatiecampagnes moeten komen, de boodschap voortdurend herhaald moet worden en het aantal innamepunten moet worden uitgebreid.
Misschien is het handig om met het laatste te beginnen.
(Bronnen: Rijksoverheid, Afvalfonds Verpakkingen, AD, De Gelderlander)
Henny A.J. Kreeft
Onafhankelijke Burger Journalistiek
© Khamakar News Agency / 13.08.2023
