De week van … De Val

OPINIE – Ook deze week weer een moeilijke en een spannende week. Zou in eerste instantie dit opiniestuk gegaan zijn over ‘De Week van … ‘De overhoring’, maar vak K heeft toch ook hier weer roet in het eten gegooid. Op het allerlaatste moment, vrijdag, kwam dan eindelijk de langverwachte mededeling over de val van kabinet Rutte IV. En dat juist de laatste dag voor het zomerreces. 

Het debat op maandag 
En de ultieme stap was dan het vertrek van Mark Rutte op maandagochtend in zijn zogenoemde ‘regeringsverklaring’. Het wordt een moeilijke tijd, Mark Rutte gaat mogelijk naar Brussel, Wobke Hoekstra wil geen fractieleider worden voor de volgende verkiezingen – overigens net als Hugo de Jonge – en tevens zal fractievoorzitter van het CDA, Pieter Heerma niet terugkeren na de verkiezingen. Het wordt flink afscheid nemen.
Mogelijk wordt het eindelijk eens tijd voor een ander geluid, ik hoor al geluiden van over links. De vraag is of dit wel mogelijk is.   

Maandagochtend 10 juli was dan hét debat over de val van het kabinet. En wederom was er een heel slimme stap van de premier, doordat – voordat het echte debat begon – hij aangaf niet terug zou komen na de verkiezingen. Het debat kreeg ineens een andere wending, doordat iedereen plots alle positieve kanten van de premier probeerde te benoemen.  
De stap van Mark Rutte kwam als een bliksemslag bij heldere hemel voor de meeste politici, misschien niet bij een aantal VVD-leden en zeker niet bij Sophie Hermans, fractievoorzitter VVD.  
Volgens Mark Rutte had hij het besluit zondagochtend genomen, dus hij zal met een kleine groep dit besproken hebben. Voordat het debat zou beginnen, was al duidelijk dat er een motie van wantrouwen tegen de premier zou komen. Hierdoor zou hij dus geen demissionair premier meer kunnen zijn (tot aan de verkiezingen in november). Nu dus wel, want de motie werd ingetrokken omdat de premier niet meer terugkomt na de verkiezingen. 

Tijdens dan nog iets wat lijkt op het ‘debat over de val van het kabinet’ kwamen dan toch nog Tweede Kamerleden met de opmerking dat het ‘goed is’ dat Mark Rutte opstapt, zoals Pieter Omtzigt, Sylvana Simons, Jesse Klaver, Lilian Marijnissen. Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren zou de stap meer zien als een campagnetruc.  

Asielbeleid 
Het feit dat er vandaag een debat was – op de eerste dag van het zomerreces – kwam door de val van kabinet Rutte IV. En dit had dan weer te maken met de dagen van overleg over het asielbeleid. De vraag is wat er gaat gebeuren vanaf dit moment – eigenlijk de aftrap van de campagne voor de verkiezingen – op de verschillende punten, zoals stikstof, woningen, armoede en asiel / migratie. Maar wie gaat daar wat doen, dat is nu de belangrijkste vraag. Komt er een ‘nog rechtser’ kabinet, die nog harder en met een gestrekt been het debat over asiel / migratie in zal gaan? Of komt er een kabinet dat nog wel een hart heeft voor de vluchteling en de asielzoeker en de arbeidsmigrant? En zo ja, welke partijen zullen in zo’n kabinet plaatsnemen.

Vooraf aan het debat werd er gesproken over het feit dat er een motie van wantrouwen zou worden ingediend door PvdA / GroenLinks en dat tot aan de verkiezingen een zakenpremier de lopende zaken zou moeten afhandelen. Maar door de stap van Mark Rutte kwam de motie er niet. 
In de afgelopen dagen hebben vele partijen al aangegeven klaar te zijn voor de verkiezingen, zoals BBB, SP, FvD, PVV, PvdA / GroenLinks.  

Opvallende van Rutte IV was dat er vooraf eerst een vertrouwenscrisis was tussen 4 partijen, die daarna wel weer vrolijk samen gingen (VVD, D66, CDA en ChristenUnie) alhoewel het een wankel kabinet bleef. Volgens de media viel het kabinet na 543 dagen aanmodderen en dan vallen op de asielonderhandelingen. 
Eerder werd al geschreven over dit asielbeleid ‘Nederland heeft geen of nauwelijks een (humaan) asielbeleid’. Hier werd al aangegeven dat er verschillen zijn in de groeperingen vluchtelingen / asielzoekers, dat de afhandeling van een aanvraag voor een asiel veel en veel te lang duurt, dat er nauwelijks gezonde, veilige en betaalbare woonruimten te krijgen zijn voor onze gasten. 

Dit laatste is steeds aangekaart, maar er werd en wordt nog steeds minder dan 30 procent aan (sociale) betaalbare huurwoningen gebouwd. Het probleem zou sneller opgelost kunnen worden, door snellere afhandeling van de verschillende procedures en meer betaalbare huurwoningen. 
Opvallend bij het debat was wederom dat er documenten waren toegezegd, maar weer niet aanwezig of beschikbaar waren. En dit is niet de eerste keer geweest. Je durft het bijna niet te zeggen, dat het opzet is, maar wel dat het een rommelige administratie lijkt te zijn. 
Waarom kunnen de documenten die gewoon bij de premier / interne dienst zouden moeten liggen, niet uitgedeeld kunnen worden? Ook Pieter Omtzigt heeft hier wederom vragen over gesteld. 

Zomer 2022 had zo haar crises, zoals de stikstofcrisis, maar zeker ook de asielcrisis. Mensen die bij Ter Apel buiten moesten slapen, maar dat probleem is nog steeds niet opgelost. Er was geen humaan asielbeleid en daar kwam nog de harde lijn van de VVD overheen. Deze lijn kwam van de VVD-leden die maatregelen eisten. Met een nieuw kabinet van rechts en nog rechtser zal het er niet beter op maken.  

(Bronnen: RTL Nieuws, De Stentor, Gooi en Eemlander, Nieuws.nl, Khamakar News Agency) 

Henny A.J. Kreeft
Onafhankelijke Burger Journalistiek 

© Khamakar News Agency / 10.07.2023