OPINIE – Volgens de geruchten heeft het kabinet een wet in de maak om een politieke partij te kunnen verbieden. Dit zou dan gaan in het kader om de democratie te beschermen. Volgens (een aantal) deskundigen zou dit alleen maar als allerlaatste redmiddel kunnen gebeuren. De wet die in de maak is, zal binnenkort naar de Tweede Kamer gestuurd worden.
Verbieden van een politieke partij
De Tweede Kamer had om een bijeenkomst met deskundigen gevraagd om bijgepraat te worden. Mocht het zo zijn dat de ‘wet in de maak’ goedgekeurd wordt, kan de Hoge Raad – met de wet in de hand door het ganse land – politieke partijen verbieden die oproepen tot geweld of de grondrechten schenden. In deze wet wordt nergens gesproken over vak K dat (eventueel) grondrechten zou schenden.
In juni kwamen de verschillende media al met artikelen over het verbod van politieke partijen. Zo was er het artikel ‘Meerderheid Kamer bespreekt mogelijk verbod Forum’ (MSN), het artikel kwam ook op Welingelichte Kringen en een artikel in de Telegraaf ‘Kamer in conclaaf over verbod van partij Baudet: ‘FvD ondermijnt de democratie’.
Uit het gesprek van de Tweede Kamer met filosofen, bestuurskundigen en politicologen, kwam duidelijk naar voren, dat de wetenschappers niet voor het verbod waren. Sterker nog, er werd zelfs gezegd dat men het partijverbod helemaal niet zag zitten. Sterker nog nr. 2, er kwam een waarschuwing dat men in de politiek zich aan de regels moet houden, want de samenleving zal het nadoen wat er gebeurt in de Tweede Kamer.
En dat is ondertussen al goed te merken, daar de harde woorden van de kamer weerklinken in de hardheid van de maatschappij.
In de Grondwet, artikel 7 (Vrijheid van meningsuiting; censuurverbod) , lid 1 wordt aangegeven dat niemand voorafgaand verlof nodig heeft om (door de drukpers) gedachten of gevoelens openbaar te maken. In artikel 8 wordt gesproken over de vrijheid van vereniging en in artikel 9 over de vrijheid van vergadering en betoging.
Dit zou moeten inhouden dat men een politieke partij niet kan verbieden volgens de Grondwet, middels deze artikelen. Daarnaast is in artikel 71 sprake van parlementaire onschendbaarheid. In gewone straattaal betekent dit dat iedereen die meedoet aan een vergadering in de Eerste of Tweede Kamer mag zeggen wat hij of zij wil. Tevens mag dit schriftelijk aan de Kamers worden gestuurd.
Daarnaast staat in de Grondwet artikel 16 dat de oprichting van een politieke partij vrij is. De partij moet zich daarbij wel laten leiden door democratische beginselen.
In het voorstel van vak K zou men dus een democratisch gekozen partij willen verbieden om de democratie te versterken. Hoe raar dit klinkt, weet vak K zelf niet eens. Maar toch is het kabinet van mening dat zo’n wet er moet komen.
Hierbij wordt regelmatig met het bekende ‘leermeester’ vingertje gewezen naar FvD. Laat ik stellen dat ik het niet eens ben met de standpunten van deze partij en de uitdraging van standpunten door fractieleden. Echter de partij is gekozen op een democratische manier door vele stemmers in Nederland. En door een partijverbod zal deze achterban groeien en opstandig(er) worden. De fractie is een uitlaatklep van de onvrede die er heerst in de maatschappij. Dat vak K, verschillende andere partijen en de Kamervoorzitter hier niet mee om kunnen gaan, ligt niet aan deze partij maar juist aan de ‘andere partijen’.
Zelfs de wetenschappers die waren uitgenodigd door de Tweede Kamer hebben geen eensluidend advies. Zo zijn er wetenschappers die voor een verbod zijn en anderen die weer tegen zijn of het alleen maar willen in extreme gevallen, zoals het aanzetten tot geweld of de partij die zelf geweld gebruikt om politieke doelen te halen.
Aangezien een politieke partij heel vaak een vereniging is, valt zij in principe onder de noemer van Rechtspersoon van artikel 3 van het Burgerlijk Wetboek. Daar zou dus wat in vastgelegd kunnen worden, maar is ook weer vrij moeilijk.
Volgens René Cuperus – schrijver van Atlas van Afgehaakt Nederland – moet men heel voorzichtig zijn met een partijverbod. Maar hij ziet wel iets in een partijverbod als een zogenoemde ‘shariapartij’ (volgens hem is dat een partij die de Islamitische wetgeving in Nederland in zou willen voeren) groot zou worden in Nederland. Waarschijnlijk heeft hij nog niet alles gelezen over de Islam, zoals de Qur’an en de Sunnah van de Profeet (vzmh).
Ook vindt politicoloog Tom van der Meer het partijverbod de laatste linie om de democratie te verdedigen. Daarnaast vindt rechtsgeleerde Ernst Hirsch Ballin dat er een partijverbod moet komen bij een daadwerkelijke dreiging. Rechtsgeleerde Paul Cliteur ziet het partijverbod ook alleen maar in het uiterste geval. Dit zou wel mogen bij partijen die de democratie willen afschaffen, als nazi-partijen of communistische partijen of shariapartijen of globalistische partijen.
Met het lijstje van de heer Cliteur zouden er al heel wat partijen in de Tweede Kamer op een zwarte lijst kunnen komen te staan. Met zijn woorden zou een partij als de Communistische Partij Nederland (CPN), met onder meer Kamerlid Marcus Bakker, dus verboden moeten zijn worden. De CPN kreeg bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1946 landelijk gezien 16 procent van de stemmen. Met 32 procent van de stemmen werd de partij in Amsterdam de grootste partij, wat 15 raadszetels opleverde. Ook bij de Tweede Kamerverkiezingen in 1946 kreeg de CPN bijna 11 procent van de zetels, wat uitgedrukt werd in 10 zetels. In 1989 is de partij opgegaan in GroenLinks, maar liepen veel oud-CPN’ers weg of begonnen een eigen partij.
In 2022 riep onder meer hoogleraar staats- en bestuursrecht Wim Voermans op tot een verbod. Volgens hem zou sinds 1 oktober 2022 de wet om verenigingen te verbieden uitgebreid zijn. Dit had te maken met ‘in strijd zijn met de openbare orde’. Wim Voermans wijst hierbij op artikel 2.20 van het Burgerlijk Wetboek. Het was moeilijk om motorclubs te verbieden en daarom is het artikel uitgebreid met 2 onderdelen, lid 2 en 3. Ontbinding zou mogelijk zijn als er sprake zou zijn van de aantasting van menselijke waardigheid, geweld of het aanzetten tot haat of discriminatie. Dit zou kunnen betekenen dat partijen als FvD en PVV verboden zouden kunnen worden. Echter, er is speciaal aangegeven dat er een uitzondering is gemaakt voor politieke partijen.
Het verbieden van politieke partijen is als het lopen over een koord over een ravijn. Met de verkeerde stap is het een diepe val naar beneden. Aangezien er momenteel erg weinig vertrouwen is in de politiek, zal een verbod zeker niet meewerken om het vertrouwen terug te winnen. Misschien eens een ander kabinet en een transparant en democratisch beleid, waarbij meer naar de burger wordt geluisterd.
(Bronnen: Trouw, Debat in de Digitale Hofstad, De Nederlandse Grondwet, Wetboek, Wikipedia, Nu.nl, ANP)
Henny A.J. Kreeft
Onafhankelijke Burger Journalistiek
© Khamakar News Agency / 30.06.2023
