ZAANSTAD – Eind juni 2024 werd gemeld dat de gemeente Zaanstad op haar gemeentelijke site over de Iepziekte sprak. De gemeente meldde dat de iepenspintkever een schimmel bij zich draagt, waarbij de schimmel wordt overgebracht als de kever de iep aanvreet. Op die manier tast de schimmel de boom aan. De iep kan hierdoor in stress raken, waardoor het afweersysteem van de boom een hars aanmaakt. Hierdoor kan de boom de schimmel isoleren, maar ook de eigen houtvaten, die door de hars worden verstopt. Delen van de boom krijgen geen voedsel meer en sterven af. Hierdoor vallen de takken en gaat de iep dood.
Noodkap zieke en verzwakte bomen
Juni van dit jaar gaf de gemeentelijke site aan dat op verschillende plaatsen in de gemeente zieke en verzwakte bomen gekapt gaan worden, omdat ze een risico geven door omvallen of door afbrekende takken. Tevens – zegt de gemeente – is het kappen nodig zodat de ziekte niet verspreid wordt. Het blijkt dat wederom op verschillende locaties de iepziekte is vastgesteld, onder meer op het Koningin Julianaplein. Ook hier wordt gemeld dat de bomen zo snel mogelijk gekapt moesten worden om verdere verspreiding te voorkomen. Daarnaast is al een zieke iep verwijderd op de Westzanerdijk in Westzaan door het waterschap Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier.
Aan de Raadhuisstraat in Westzaan stond een monumentale paardenkastanje die volgens de gemeente al jaren is aangetast door de Kastanjebloedingsziekte. De boom was zo verzwakt dat er geen blad meer aan de boom kwam. Tevens zou uit een boomtechnisch onderzoek zijn gekomen dat de boom een parasitaire schimmel had. Daarom is de boom op 17 juni gekapt en wordt ‘later’ een nieuwe boom geplant. Op dezelfde dag is een populier gekapt aan het Triangelhof in Zaandijk, daar deze ernstige stormschade op had gelopen met risico tot stambreuk.
Gemeente wil ‘Wortelopdruk verminderen’
Afgelopen week kwam de gemeente met een artikel over het verminderen van de wortelopdruk van bomen. Bomen zijn van groot belang voor schaduw en het opvangen van regenwater. Tevens zijn ze een thuis voor vogels en insecten. In Zaanstad staan veel bomen dichtbij stoepen en wegen, waardoor ze weinig ruimte onder de grond hebben. Hierdoor kunnen ze niet goed doorgroeien tot volwassen bomen en gaan de wortels ruimte zoeken, waardoor een bepaalde druk op de bestrating komt (de zogenaamde wortelopdruk), waardoor de bestrating kapot gaat of stenen en tegels ongelijk komen te liggen.
De gemeente Zaandam is zuinig op de bomen en er wordt alleen gekapt als het niet anders kan. De bomen die wortelopdruk veroorzaken zijn meestal al een hele tijd geleden geplant, in een tijd dat er minder rekening gehouden werd met de groeiplaats van de bomen. Tegenwoordig wordt dat wel gedaan, zodat de bomen ruimte genoeg krijgen om door te groeien.
Er zouden zo’n 1.000 plaatsen in Zaanstad zijn waar sprake is van wortelopdruk. De gemeente wil dit aantal zo snel mogelijk verminderen om op die manier ongelukken te voorkomen. Daarnaast wordt er regelmatig door de gemeente gelopen om te kijken of er nieuwe plaatsen met bomen die ‘overlast veroorzaken door wortelopdruk’ zijn bijgekomen. Inwoners kunnen ook zelf melden of er van dit soort plaatsen zijn bijgekomen.
Bij het constateren van een plaats van worteldruk kijkt de medewerker van de gemeente of het mogelijk is om de boomspiegel – de ruimte om de boom en waar de boom staat – groter te maken. Dit kan bijvoorbeeld door enkele tegels weg te halen. Dit is echter niet overal mogelijk, daar er ook nog ruimte moet blijven om te lopen op de stoep. In zo’n geval kan er een halfverharding worden aangebracht (een soort gravel), waardoor een klein heuveltje ontstaat, waar onderdoor de wortels kunnen groeien.
(Bronnen: Gemeente Zaanstad, Khamakar News Agency )
Henny AJ Kreeft (Stichting De Groene Mantelzorger)
Onafhankelijke (Burger) Journalistiek
© Khamakar News Agency / 12.08.2025
