GIETEN – Volgens de regionale media zou Staatsbosbeheer honderden dode sparren willen kappen, omdat ze een gevaar zouden vormen voor de fietsers op het mountainbikepad bij Gieten. Maar Staatsbosbeheer kan momenteel niets doen door de uitspraken van de rechter. De sparren zijn aangetast door de Letterzetter, die op meerdere plaatsen in de provincie en in het land van zich laat spreken.
De Letterzetter
In oktober 2024 was er ook al sprake van de Letterzetter in het Asserbos, een van de oudste bossen van Nederland. De Letterzetter (Ips typographus) zit op meerdere plaatsen in Nederland, vaak zijn het (fijn) sparren die aangetast zijn, als in de Hollandse Hout (Lelystad, 2023), Monnickenbosch en De Paltz (Soest, 2024), Groesbeekse bos (Groesbeek, 2021) en nog andere bossen.
De Letterzetter is een roodbruin tot zwart kevertje van zo’n 5 mm lang, die een gang onder de bast boort van een zwakke of stervende boom. Deze gang wordt de moedergang genoemd, waarna aan beide kanten eitjes in een soort nisje worden afgezet. Wanneer de larven uit de eitjes komen gaan ze gangen graven die loodrecht op de moedergang staan. Het is in feite een symmetrisch patroon (als een letterzetter). Aan het eind van de gangen van de larven vindt de verpopping plaats, waarna de jonge kevers zich naar buiten boren. Hierdoor kan de bast van de boom vallen en zal de boom op den duur afsterven.
Landelijke Gedragscode Bosbeheer
Volgens de media heeft er een rechtszaak gespeeld aan het eind van 2024, waarbij 6 natuurorganisaties bezwaar hebben aangetekend tegen de landelijke gedragscode voor bosbeheer. Dit was gebouwd op de reden dat de organisaties vonden dat er te veel – op een grootschalige manier – gekapt werd. Dit is de zogenaamde kaalkap. Op 22 december 2024 heeft de bestuursrechter Arnhem de organisaties gedeeltelijk gelijk gegeven, waardoor de gedragscode ongeldig werd. Voor Staatsbosbeheer hield dit in dat de vrijstelling verdween waarmee de boswachters zo’n halve hectare per bosvak konden rooien en de bomen konden omhakken.
In 2019 gaf Staatsbosbeheer aan dat de Letterzetter overal in de provincie Drenthe voorkomt, daar waar fijnsparren staan. Echter, de Letterzetter is niet overal een probleem, waardoor de boswachters niets doen in natuurlijke bossen, want daar kan de natuur haar werk doen. Maar in de complexe bossen worden de bomen gekapt, zodat de Letterzetter niet meer kan verspreiden. De boswachter gaf toen aan dat kappen de enige manier is om de Letterzetter te bestrijden en men hoopte er op dat over 2 jaar de bomen er nog zouden staan.
Ondertussen betekent dit voor Gieten dat het mountainbikepad gedeeltelijk is afgesloten en dat de fietsers voorlopig moeten omrijden over het wandelpad. Volgens een woordvoerder van het onderhoud van de mountainbikeroute gaan de fietsers liever door de bossen met scherpe bochten, waarbij het wandelpad recht is en men wandelaars tegen kan komen.
De uitspraak van de rechter in 2024 heeft gevolgen gehad voor de Vereniging van Bos- en Natuureigenaren, omdat de beheerders voor elke kaplocatie een vergunning moeten aanvragen en helemaal voor gebieden waar beschermde soorten zijn te vinden. Ondertussen is men begonnen om de Gedragscode Bosbeheer te herschrijven. In principe had men – voor de uitspraak – dus ook beschermde soorten kunnen kappen.
(Bronnen: RTV Drenthe, Khamakar News Agency)
Henny AJ Kreeft (Stichting De Groene Mantelzorger)
Onafhankelijke (Burger) Journalistiek
© Khamakar News Agency / 06.08.2025
