De Eerste Lelystadsche Schroothandel B.V. (ELS), gespecialiseerd in de verwerking van ‘afgedankte’ brandblussers, heeft de naast het bedrijf gevestigde textielfabrikant gedagvaard in een bodemprocedure. ELS wil via de rechter definitieve duidelijkheid krijgen over de rechtmatigheid van haar bedrijfsvoering en zich verweren tegen voortdurende aantijgingen van PFAS-vervuiling, die volgens haar feitelijk en juridisch onjuist zijn. De zaak dient 6 juni voor de rechtbank in Lelystad.
Nieuw bedrijfspand
Directeur van het familiebedrijf ELS, Arjan van ‘t Wel, laat weten dat door ‘misbruik van juridische mogelijkheden’ de ingebruikname van het nieuwe bedrijfspand een half jaar vertraging oploopt. Het is een pand met een innovatieve installatie om brandblussers veilig te recyclen.
De heer Van ‘t Wel is van mening dat de groei van zijn bedrijf wordt getraineerd door de veelheid aan juridische procedures. De procedures hebben steeds een positief resultaat voor ELS opgeleverd, maar ondertussen loopt men wel flinke vertraging op.
Verwerking van brandblussers
In Nederland is ELS het enige bedrijf dat brandblussers verwerkt. Er is een langlopend conflict tussen 2 ondernemingen aan de Staalstraat. Daarentegen geeft ELS aan dat gerenommeerde instituten gemeld hebben dat het bedrijf binnen de regelgeving werkt.
Daarentegen wordt beweerd dat er PFAS-houdende stoffen vrijkomen, waardoor het bedrijf kostbare onderzoeken moet laten uitvoeren om het tegendeel te bewijzen. Het buurbedrijf geeft aan dat er schadelijke stoffen vrijkomen, gebaseerd op resultaten van adviesbureaus.
ELS vraagt zich af of het niet verstandig is voor de buuronderneming om daar eens te gaan meten. Mogelijk dat bij de productie PFAS vrijkomt, terwijl er geen beschermende maatregelen worden genomen.
Teflontape
PFAS is een verzamelnaam voor meer dan 10.000 chemische stoffen met handige eigenschappen. Zo zijn ze vet- en waterafstotend. PFAS zit in ontzettend veel producten zoals bijvoorbeeld anti aanbakpannen, bakpapier, regenjassen, cosmetica, teflontape, batterijen, zonnepanelen, en andere materialen.
ELS recyclet jaarlijks grote hoeveelheden brandblussers, waaronder schuimblussers die PFAS kunnen bevatten. Door nieuwe wetgeving zijn brandblussers met PFAS binnenkort verboden, zodat ELS een tsunami van ‘oude’ brandblussers moet verwerken. Alleen al in overheidsgebouwen hangen ruim 1 miljoen PFAS-houdende apparaten. Met het bedrijfsleven erbij, zijn dat er vele miljoenen.
Blussers stapelen zich op
Daarom is geïnvesteerd in een nieuwe bedrijfshal, want zoveel blussers moeten zo snel mogelijk worden verwerkt. Maar door het juridisch getouwtrek kan dit pas over ruim een half jaar, wat overigens niet strookt met overheidsbeleid.
Volgens ELS voldoet zij aan alle geldende milieuregels en vergunningen. Het bedrijf voert aan dat het blusschuim volledig wordt opgevangen in gesloten systemen en afgevoerd naar een erkende PFAS-verwerker in Denemarken.
Reststoffen worden zorgvuldig gescheiden, afgevoerd en de machines worden volgens een streng reinigingsprotocol gereinigd. Het bedrijf werkt met de best beschikbare technieken, waarbij de poederblussers niet gevaarlijk zijn en het schuim op de juiste manier verwerkt.
Geen overschrijding
In de dagvaarding beroept ELS zich op meerdere deskundigenrapporten, waaronder van toxicoloog prof. dr. Jacob de Boer. Uit metingen blijkt volgens De Boer dat de uitstoot van PFAS naar lucht en water verwaarloosbaar is.
ELS vraagt de rechtbank om uitspraak te doen over twee kwesties. Allereerst dat er geen sprake is van overtreding van de milieuregelgeving omdat de uitstoot binnen de grenzen van de vergunning blijft.
Daarnaast de uitspraak dat gezien de vele onderzoeken de emissies binnen de door de Omgevingsdienst en het Waterschap vastgestelde normen vallen. Daarmee wil ELS het voorlopige verbod aanvechten dat het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden op 2 juli 2024 heeft opgelegd.
Daarin werd verspreiding van PFAS buiten de inrichting bij het verwerken van brandblussers verboden op straffe van een dwangsom. Volgens ELS was dat arrest gebaseerd op een achterhaald rapport en zijn de nieuwste gegevens, waaronder metingen van SGS en het STÆPS-rapport van De Boer, ten onrechte buiten beschouwing gelaten.
Ook PFAS in regenwater
De zaak is volgens ELS illustratief voor de complexiteit waarmee afvalverwerkers te maken hebben bij het verwerken van producten die PFAS bevatten. ‘Zolang deze stoffen nog in omloop zijn, zullen ze ook bij de afvalverwerking opduiken. Onze sector heeft daarin een essentiële rol in het beperken van milieu-impact’, aldus Van ’t Wel.
Het bedrijf stelt dat haar bedrijfsvoering past binnen de ‘state of the art’ van milieutechniek en dat het voortdurend in overleg is met toezichthouders. Sinds 2023 zijn extra maatregelen genomen, zoals het verplaatsen van opslag naar binnen, plaatsing van doekfilters en aanpassingen aan het watersysteem. Een nul-uitstoot noemt ELS feitelijk onmogelijk, onder meer vanwege de aanwezigheid van PFAS in regenwater.
(Bron: Persbericht Schroothandel ELS)
Henny AJ Kreeft
Onafhankelijke (Burger) Journalistiek
© Khamakar News Agency / 05.06.2025
