AMERSFOORT – In juni 2024 werd al gemeld dat er in de gemeente – naast een aantal bomen die illegaal gekapt waren – nogal wat bomen zijn die een ziekte zouden hebben, zoals de iepenziekte en de essentaksterfte. Daarbij kwam deze week het bericht uit de regionale media dat zo’n 1.000 essen zijn aangetast door de essentaksterfte.
Essentaksterfte
De gemeentelijke site van Amersfoort heeft een pagina waar het een en het ander staat over de ziekten bij bomen. Gemeld wordt dat bomen ook ziek kunnen worden of last hebben van insecten. Heel vaak wordt dat door de natuur zelf opgelost en als de boom in de openbare ruimte staat, houdt de gemeente de zieke boom extra in de gaten. Soms is het nodig om zieke bomen te kappen.
Amersfoort geeft aan dat de essentaksterfte een schimmel is, die ervoor zorgt dat er takken afsterven van de es. Dit kan steeds verder uitbreiden in de boom en wat duidelijk te zien is aan de verkleuring van de bast. Door de ziekte kunnen de takken afbreken en gevaarlijke situaties opleveren.
Ook Staatsbosbeheer besteedt aandacht aan de ziekte en weet te melden dat een waardevolle inheemse boomsoort dreigt te verdwijnen uit het Nederlandse landschap. Volgens de organisatie wordt de es door het land in een steeds hoger tempo aangetast door de essentaksterfte. Volgens Staatsbosbeheer is dit een agressieve schimmelziekte waarvan de bomen niet herstellen.
De natuurorganisatie weet te melden dat de essentaksterfte sinds 2016 stevig is toegenomen. En in het gebied van Staatsbosbeheer – zo’n 4.600 hectare essenbos – zou
zo’ n 80 procent aangetast zijn (en daarvan is 85 procent zwaar aangetast). Aangezien de ziekte niet te bestrijden is, moeten de aangetaste bomen verwijderd worden als ze een risico opleveren langs paden en wegen.
In Amersfoort
De essentaksterfte in Amersfoort verspreidt zich snel in de gemeente Amersfoort. Zo zou in 2024 bij zo’n 930 van de 6.200 essen de essentaksterfte zijn aangetroffen. De gemeente heeft al eerder een onderzoek uitgevoerd en daaruit is nu al vast komen te staan dat ruim 80 essen dood zijn aangetroffen.
In veel Europese landen is de ziekte gemeld en in de afgelopen jaren is de ziekte aan een opmars bezig in Nederland. Zoals nu blijkt zijn in Amersfoort een flink aantal bomen aangetast door de ziekte. Ondertussen hebben al vele tientallen essen de ziekte niet overleefd en vele honderden zijn aangetast.
De regionale media hebben laten weten dat volgens de WUR (Wageningen University and Research) dat de bomen nog jaren kunnen overleven, ondanks de essentaksterfte. De gemeente Amersfoort gaat in de komende maanden grof dood hout verwijderen bij 37 essen en wordt bij 33 essen een groot deel van de kroon verwijderd. Tevens is het plan om 73 essen te verwijderen.
De gemeente Amersfoort plant sinds 2017 geen nieuwe essen meer, daar de gemeente een meer gevarieerd bos wil, waardoor de bomen minder kwetsbaar zouden zijn voor de verspreiding van ziektes.
Ook zou het helpen om de zwaar aangetaste delen van de essen weg te snoeien, zodat er geen of veel minder takken gaan vallen. Daarnaast zou de mogelijkheid er zijn dat uit de nog gezonde delen van de bomen nieuwe groei gestimuleerd wordt. Maar volgens de WUR is daar geen garantie voor.
(Bronnen: Gemeente Amersfoort, Staatsbosbeheer, De Gelderlander, Khamakar News Agency)
Henny A.J. Kreeft
Onafhankelijke (Burger) Journalistiek
© Khamakar News Agency / 09.01.2025
Essentaksterfte (© gem Amersfoort) 
