OPINIE – Meestal is de politiek echt heel moeilijk te volgen, soms valt het wel mee. Maar door gangen, gangetjes en spelonken van het politieke doolhof, kalft het vertrouwen verder af. Zo zijn er apps op een oude Nokia niet meer terug te vinden, zo blijkt een minister zijn appjes op zijn moderne mobiel te verbieden openbaar te maken en blijken de regels over de naamgeving na afscheiding of ‘gewoon uit de fractie gedumpt’ vrij onduidelijk te zijn.
Persoonlijk ben ik zelf ooit lid geweest van een partij – die groene met een minister over stikstof – en kwam daarmee zelfs in de gemeenteraad in een fractie samen met toenmalig PvdA en PPR. U ziet wel, dus héél lang geleden. Daarna verhuisd en kwam ik aanraking met de volgers van Pim Fortuyn. Zelfs ook in de gemeenteraad gezeten, maar werd er toch weer uitgezet, omdat ik andere (religieuze) ideeën had. Mijn zetel ging over naar de volgende op de lijst en terecht en ik ‘trad terug’ zoals dat heet. Later kreeg ik weer de kans om in de raad terug te komen, maar dat kon niet met een nieuwe naam, maar het werd fractie en mijn achternaam. Ondertussen gewerkt aan een eigen partij, wat zeker niet gelukt is. Dit kwam omdat ik teveel en te snel wilde.
Naamgeving (na afscheiding)
Maar het gaat hierbij om de vraag hoe het gaat als men zich afscheidt van een partij, die gekozen is bij de verkiezingen en er zijn nog geen andere verkiezingen geweest. Neem eens de laatste verkiezingen voor de Provinciale Staten (2019) en neem eens de provincie Flevoland. Forum voor Democratie (FvD) komt met stip binnen en wordt de grootste partij in de Staten met 8 zetels.
Over heel Nederland krijgt de partij zelfs 86 zetels, waarbij nergens in een provincie minder dan 5 zetels voor FvD zijn behaald. Bij de eerdere verkiezingen van 2015 deed de partij nog niet eens mee. Dus was een heel knappe prestatie van FvD om 86 zetels te halen en meteen de grootste te worden. Nu anno 2023 zijn er nog maar 25 zetels van die 86 over. Tevens zeggen de peilingen dat FvD op verlies zou staan.
In de provincie Flevoland weet op donderdag 26 november 2020 de lokale omroep te melden dat 5 van de 6 Statenleden van FvD breken met de partij. Ondertussen waren er al enkele leden weggelopen. De 5 FVD-Statenleden stappen uit de fractie van FVD en gaan gezamenlijk verder. Een maand later komt dezelfde lokale omroep met de naam van de nieuwe fractie ‘Flevoland 2020’.
De 5 ex-FvD Statenleden blijken wel achter het gedachtegoed van FvD te blijven staan. Maar hoe gaat het dan verder met de naamgeving? Als men kijkt naar de verslagen van de vergaderingen van de Provinciale Staten van Flevoland dan ziet men bij de aanwezigen van de vergadering van 11 november 2020 dat er sprake is van de FvD-Statenleden, dat op 16 december 2020 de meeste van die leden lid zijn van Flevoland 2020 en op 27 januari 2021 JA21.
JA21
In dat soort gevallen vraag ik me af hoe men dan verder gaat, wordt GS en PS geïnformeerd en hoe wordt dat dan gedaan? In de provincie Zuid-Holland is een brief te vinden van 6 januari 2021 dat de groep van Pareren in het vervolg van de tijd van PS verder zal gaan als JA21 Zuid-Holland.
Bij Noord-Holland is het moeilijker om een document te vinden. In Brabant heet de afgescheiden fractie ‘Groep Rutjes’ maar met het logo van JA21.En dat blijken niet de enige FVD-Statenleden te zijn die over stappen. In de provincie Utrecht zijn 5 leden per 01.01.2021 als leden van de JA21 fractie gaan werken als Statenlid. Tot 7 december 2020 waren de leden van FvD (tevens genoemd Onafhankelijke Statenfractie Utrecht). Overigens werd op 9 december 2020 het Reglement van Orde Provinciale Staten provincie Utrecht 2020 besproken en vastgesteld.
JA21 is in december 2020 door Joost Eerdmans en Annabel Nanninga opgericht. Mogelijk dat de naam JA21 afkomstig is van de voorletters van de voornamen van beide personen en het jaartal dat de partij voor het eerst mee ging doen met de verkiezingen, maart 2021. Maar volgens andere informatie zou het staan voor ‘Juiste Antwoord’.
Informatie vragen / krijgen
Om toch mijn nieuwsgierigheid gerust te stellen, is bij de provincie Flevoland informatie opgevraagd over de naamsveranderingen van FvD, via Flevoland 2020 naar JA21. In eerste instantie komt er van een woordvoerder een antwoord dat men de vraag moet neerleggen bij Bureau Verkiezingen, die gelukkig ‘slimmer’ was en aangaf dat het een vraag was voor de provincie. Naar een paar keer heen-en-weer spelletje, komt het antwoord dat het toch loopt via het Reglement van Orde. Ja, dat had ik al eerder door.
Het VNG geeft aan dat de Kieswet niet uitsluit dat een raadslid zich kan afsplitsen om tussentijds een nieuwe partij op te richten. Want, zegt de wet, een volksvertegenwoordiger wordt op persoonlijke titel gekozen en benoemd. Hierbij wordt verwezen naar artikel 27 van de Gemeentewet en artikel 129 van de Grondwet. Duidelijk hierbij wordt hier gesproken over de Gemeentewet, met andere woorden over raadsleden. Persoonlijk heb ik het anders ondervonden.
Maar hier was nog geen sprake van Statenleden en Leden van de Tweede Kamer.
De Kiesraad heeft dezelfde opmerking geplaatst en het lijkt erop dat het iets breder is. Tevens wordt daarbij aangegeven dat een nieuwe fractie na afsplitsing een nieuwe naam kan kiezen. Dit moet gaan volgens de regels van het vertegenwoordigend orgaan.
Vaak wordt een schriftelijke mededeling aan de voorzitter van het orgaan gedaan, tevens de naam. Bij de eerstvolgende vergadering wordt daar dan rekening mee gehouden.
Tja, en dat roept weer vragen op: is dat allemaal wel gebeurd en zijn de gegevens wel terug te vinden? In ieder geval is het vertrouwen in de politiek er niet groter op geworden. Tevens lijkt de transparantie ook niet toe te nemen. Ondertussen kwam de Volkskrant vandaag met een analyse en sprak over zwevende politici, die makkelijker van de ene partij overstappen naar de volgende. Ik zou het partijhoppen willen noemen. Als de kleur van het logo niet mooi gevonden wordt, gaan we gewoon weer naar een nieuwe partij gaan of eentje oprichten.
(Bronnen: Wikipedia, Provincie Flevoland, Provincie Zuid-Holland, Provincie Noord-Holland, Provincie Noord-Brabant, Provincie Utrecht, Omroep Flevoland, VNG, Kiesraad, Volkskrant)
Henny A.J. Kreeft
Onafhankelijke Burger Journalistiek
© Khamakar News Agency / 14.03.2023
