De Kampstraat wordt gebouwd

GILZE EN RIJEN – Ondanks dat er weinig informatie digitaal in te zien is – er wordt zelfs gemeld dat (niet complete) jaargangen van Nieuwsblad Gilze en Rijen niet digitaal beschikbaar zullen komen, ondanks dat er wel exemplaren zijn – wordt er toch verder gezocht naar de informatie over de geschiedenis van Gilze en Rijen. De eerste stap is de informatie over de Kampstraat. 

Kamp van Rijen 
Volgens informatie op de site van Brabants Erfgoed gaat de geschiedenis van de Kampstraat terug tot in de jaren 1800. Zo zou de Kampstraat de toegangsweg zijn tot het Kamp van Rijen. Dit militaire kamp heeft in het huidige bosgebied bij de Kampstraat gelegen. Er was sprake van een heide zo rond 1831, waar tussen de 8.000 en 13.000 manschappen gelegerd waren. De geschiedenis over dit kamp is terug te vinden in het boek ‘Verdwenen tentenstad op de hei’ van drs. Kees van der Heijden.  

In 1915 liep de straat vanaf de spoorlijn tot aan het Kamp van Rijen. Het besluit om de straat de naam Kampstraat te geven, viel op 7 september 1915. De naam Kampstraat voor het gedeelte tussen spoorlijn en het bos bleef gehandhaafd tot de aanleg van de wijk Grote Spie in 1996. Tegenwoordig heet dit gedeelte Atalanta. De naam Kampstraat staat nog op een bordje in het bos en is bedoeld voor een bospaadje. 

Bouwen van woningen 
In 1941 hebben de Duitsers in de bossen tussen de spoorlijn en de oude Rijksweg Breda – Tilburg een ‘woonwijk’ aangelegd, die bekend werd als de Siedlung. Volgens gegevens van  de Heemkring Molenheide kwamen er 11 woningen. Op de site van de Heemkring is een situatieschets toegevoegd, echter daar staan maar 10 woningen ingetekend. Hier begint enige verwarring. 
De woningen zijn gebouwd rondom een pleintje met – vanaf de kant van de spoorlijn bekeken – een doodlopende straat aan de rechterkant. Over de bouw van de woningen, over de vergunningen en bouwtekeningen is niets of nauwelijks wat te vinden.    

De Heemkring geeft aan dat het niet helemaal duidelijk is, waarom de huizen zijn gebouwd. Aan de ene kant is er informatie dat de woningen gebouwd zouden zijn voor officieren. Maar er is ook informatie dat de huizen zijn gebouwd voor Duits burgerpersoneel van het vliegveld.   

Na de oorlog
De woningen van de Kampstraat hebben – net als vele woningen in Nederland – de oorlog nauwelijks overleefd. Veel huizen waren in meer of mindere mate beschadigd. De gemeente Gilze en Rijen heeft het hele complex gekocht voor zo’n 12.000 gulden. 

Govert Aarts schreef op 29 januari 1951 in de krant het artikel ‘Prachtige verbetering te Gilze-Rijen’ met de subtitel ‘Krotwoningen werden villa’s’. In het artikel wordt gesproken over de Siedlung, wat de ‘nalatenschap van de Duitsers’ is geweest. Siedlung was de naam die door de Duitsers aan tien ruime villa-woningen was gegeven. Maar bij het ‘vertrek’ van de Duitsers uit het gebied, zijn de woningen vernield, net als ook de interieurs van de woningen. Tevens hebben de geallieerden de woningen gesloopt om de goederen te gebruiken om warm te blijven. Drie woningen waren nog in redelijke staat, waar mensen in konden wonen. De toenmalige burgemeester Van Mierlo kwam met het idee om de wijk op te knappen. De gemeente zou 9 woningen kopen om daar 21 gezinnen in te kunnen huisvesten. De woningen waren te groot en werden daarom gesplitst. De kosten van herstel (+ splitsing) zou zo’n 100.000 gulden kosten, berekend door heer Kamp, hoofd van Openbare Werken. Echter de gemeente Gilze en Rijen kon een splitsingspremie bijschrijven van 40.000 gulden.     

Als er teruggekeken wordt naar de situatieschets op de site van Heemkring Molenheide, zouden er 10 woningen zijn, terwijl in de tekst gesproken wordt over 11 woningen. Er zijn foto’s gevonden van Kampstraat 2 – 4. Echter de meeste foto’s laten drie geschakelde woningen zien: 14 / 16, 10 / 12 en 6 / 8. Dus geen woning 2 / 4. Het speurwerk gaat verder.

(Bronnen: Boek ‘Kamp Rijen’, Brabants Erfgoed, Heemkring Molenheide, Stadsarchief Breda)

Henny A.J. Kreeft
Onafhankelijke Burger Journalistiek 

© Khamakar News Agency / 26.01.2023 

ePaper (newsstand.nl) (pag. 18/19) / foto © Heemkring Molenheide