BAARN – Volgens de lokale media is eind vorige week een boomhut – die nog afgebouwd moest worden – door vrijwilligers ontdekt in een forse Taxus, die in het Cantonspark is gesitueerd. Ondertussen was een begin gemaakt van een ondervloer in de Taxus met pallets en planken, die bij elkaar werden gehouden met spanband en op sommige plaatsen vastgespijkerd.
Boomhut is slecht voor boom
Het mag duidelijk zijn dat het aanleggen van een boomhut niet best is voor de boom waarin dat gebeurt. Zo zijn ongelukken met een voertuig tegen een boom aan, ook niet best voor een boom, alleen die worden nergens vastgelegd.
De lokale media hebben aangegeven dat op meerdere plaatsen de ondervloer reeds was vastgespijkerd, waarbij de bedenkers van de boomhut niet verder hebben nagedacht over de mogelijke effecten op de gezondheidsstatus van de boom.
Daarnaast hebben de bouwers het bouwwerk voorzien van een voorlopig dak middels een parasol. De vrijwilligers van het park en die de boomhut hebben ontdekt, kunnen begrijpen dat de boom geschikt is om in te klimmen, om in te klauteren en mogelijk een boomhut in te bouwen, maar dat is nu juist niet de bedoeling. Men moet rekening houden met het feit dat het Cantonspark veel bijzondere bomen heeft, die men met respect moet behandelen.
Het Cantonspark
Er is een speciale site over het Cantonspark waar over de geschiedenis van het park wordt gesproken. Zo heeft August Janssen in Baarn in 1914 het Cantonspark als overtuin laten aanleggen. Tot 1902 maakte het park deel uit van het landgoed Schoonoord van de familie Faas Elias. Nadat de Freule A. Faas Elias in 1902 kwam te overlijden, werd het landgoed versnipperd en kon Baarn meer uitbreiden. Hierdoor kon August Janssen ook zijn plan uitvoeren met de overtuin op een deel van het landgoed, van zo’n 3.5 ha groot.
De heer Janssen was onder meer directeur van Indische Cultuurondernemingen en had in Baarn oude villa’s in bezit, zoals Peking, Java en Canton. In de laatste woonde hij, maar het gebouw was niet echt zo geschikt en daarom werd het gesloopt en kwam er een compleet nieuwe villa met een grote tuin. Aan de overkant van de Javalaan kwam er het Cantonspark, met een aantal kassen en gebouwtjes en de Wintertuin als centraal punt. Tevens kwamen er tennisbanen. In de Wintertuin werden tropische planten en bomen verzameld.
Nadat August Janssen in 1918 overleed werd de tuin in bezit genomen door de Utrechtse Universiteit, die er een botanische tuin van maakte en bedoeld voor onderzoek en onderwijs in de plantkunde. De hoofdstructuur bleef gehandhaafd, maar er kwam een omvangrijke systeemtuin bij aan de zuidkant van de vijver, zodat elke plantenfamilie een eigen perk kon krijgen. Tevens kwamen er kassen bij met mediterrane en vleesetende planten, Orchideeën en Lathyrussen.
De Wintertuin
De gemeente Baarn heeft het Cantonspark voor 1 gulden overgenomen in 1987 van de Universiteit met de voorwaarde dat de bijzondere botanische meerwaarde van het park behouden zou blijven. Hierdoor werd het park openbaar groen, waarbij de Stichting Vrienden van het Cantonspark de belangen van het park behartigt en advies geeft aan de gemeente over beheer (onderhoud) en beplanting. De Wintertuin is een grootse plantenkas, die sinds 1915 het hart van het Cantonspark vormt, maar is sinds 19 juli 2023 voor het publiek gesloten. Het complete complex en alle losse elementen zijn Rijksmonument. In 2018 is de restauratie van het park begonnen om het in haar oorspronkelijke vorm terug te krijgen.
Zo’n maand geleden is de gemeente gestart met de volgende fase in het selectieproces voor het vinden van een nieuwe huurder voor de Wintertuin. Er zijn een aantal voorwaarden gesteld, maar belangrijk is vooral dat het pand zijn huidige monumentale status moet behouden. Het pand van de Wintertuin stamt uit 1914 en was vroeger een botanische tuin. Ondanks dat het pand ook werd gebruikt als locatie voor evenementen en horeca, staat het sinds 2023 leeg.
Selectieleidraad
De gemeente heeft een selectieleidraad opgesteld waarin wordt aangegeven waaraan een huurder moet voldoen om de Wintertuin te kunnen huren. Zo moet de Wintertuin toegankelijk blijven voor de inwoners van Baarn, naast een goede inpassing en relatie met de buurt. Daarbij hoort tevens dat het Cantonspark en de Wintertuin met elkaar verbonden blijven. De exploitatie moet financieel duurzaam zijn en verantwoord en er is een minimale huurprijs vastgesteld.
Aan de hand van de wensen ‘sociaal-maatschappelijke meerwaarde voor Baarn’, ‘financiële haalbaarheid’ en ‘continuïteit en Uitwerking van de kaders gericht op de relatie tot de buurt’ wordt gekeken welke partij het beste voor Baarn biedt. Volgens wethouder Prakke is de Wintertuin een iconisch pand voor Baarn, waarbij de gemeente zuinig is op haar rijksmonumenten, die voor een groot deel het uiterlijk en karakter van Baarn bepalen. Voor het college moet de Wintertuin een plaats voor ontmoeting zijn, naast cultuur, historie en natuur.
(Bronnen: Gemeente Baarn, Gemeenteraad Baarn, Cantonspark, Baarnsche Courant)
Henny AJ Kreeft (Stichting De Groene Mantelzorger)
Onafhankelijke (Burger) Journalistiek
© Khamakar News Agency / 11.12.2025
