BERG EN DAL – Soms is het moeilijk om de juiste informatie te vinden op een gemeentelijke site als het gaat over bomen en ander groen, zeker als het gaat om besmetting van bomen. Zo loopt er een weg van zo’n 2.5 km – de Dijkgraaf van Wijckweg – naast een water – het Meertje. Maar om er achter te komen wie wat moet aangeven als gemeente is niet helemaal duidelijk. In ieder geval staat naast de Dijkgraaf van Wijckweg een rij van honderden essen – die vaak wijdvertakt zijn – die de grens vormen van de stuwwal van Nijmegen en de groene Ooijpolder.
Schimmel op de bomen
Volgens de regionale media kan kunstenares Doro Krol binnenkort geen schilderijen meer maken van de rij met essen naast het Ubbergse Meertje, omdat de uitgebreide bomenrij besmet is met een verwoestende schimmel. De kunstenares laat weten dat het elk seizoen weer anders is en dat er van alles te zien is, zoals het koolzaad in het voorjaar en riet in het najaar. Daarnaast zijn de bomen een boeiend onderwerp om te schilderen of ze met blad staan of zonder blad zijn.
Maar helaas zijn de essen aan de laan aangetast door een dodelijke schimmel, die al meer dan 15 jaar te vinden is in heel Nederland. Zo werd in 2023 door de regionale omroep al gemeld dat massaal essen sterven in Nederland aan de schimmel die de essentaksterfte veroorzaakt. Zo’n 2 jaar geleden werd gemeld dat Wageningen University & Research onderzoek doet naar deze bomenziekte, waarbij men niet zoekt naar een bestrijdingsmiddel, maar meer naar het kweken van resistente bomen.
Onderzoekers van Wageningen Universiteit hebben aangegeven dat de schimmel de schuld is van vele dode bomen in het bos van Nederland. Ondertussen heeft men de schimmel gekweekt in het laboratorium en worden aangeplante essen op een kwekerij bewust besmet om na te gaan welke gekweekte bomen wél en welke niet tegen de schimmel kunnen. De bedoeling was om met de ‘resistente’ bomen verder te kweken.
Ook in polder
De regionale media laten weten dat ook de mooie laan met essen in de polder is aangetast, waardoor al zo’n 30 bomen zijn verdwenen – die een gat vormen in de enkele rij van zo’n 300 bomen – , waarbij zelfs in november zo’n 20 bomen gerooid moesten worden. Maar het ziet er slecht uit voor de gehele laan. De heer Van der Geijn van het groenbeheer van de gemeente Berg en Dal heeft aan de regionale media zelfs laten weten dat mogelijk alle bomen aangetast zijn of zullen worden. Jarenlang heeft hij al essen in de gemeente zien afsterven, zoals er in 1 jaar 47 van de 2.260 essen opgeruimd moesten worden.
Bij symptomen kan men denken aan de kleine takjes die afsterven, maar op enig moment zullen ook de grote takken gaan verdwijnen. Vooral dat laatste is een gevaar voor voetgangers of fietsers. De gemeente kijkt het nog een tijd aan en hoopt op stabilisatie, zodat er nog een aantal essen de komende jaren door kunnen komen. Daarnaast wordt al wel rekening gehouden dat alle bomen langs de weg moeten verdwijnen. De gemeente wil in 2027 een definitieve beslissing nemen of de bomen worden vervangen.
Voor de gemeente is het niet de bedoeling dat er steeds een paar bomen worden verwijderd zodat er steeds meer gaten gaan vallen in de rij bomen. Dit levert of gaten op of jonge boompjes die er tussen geplant worden. Volgens de gemeente is het beter om te werken aan een degelijke baan met verschillende soorten bomen, waardoor de rij met bomen minder kwetsbaar worden voor ziektes.
Een ander probleem
De gemeente heeft eerder bomen weggehaald en wilde nieuwe planten, wat tegengehouden werd door de Gasunie, die aangaf dat juist achter de bomen een gasleiding loopt die beschermd moet worden tegen grondwerk en groeiende wortels. Bij dit voorbeeld waren het ‘maar’ 4 bomen en daarom heeft de gemeente niets gedaan. Maar op het moment dat het gaat om de gehele rij, wil de gemeente een gesprek met de Gasunie om na te gaan wat de mogelijkheden zijn voor het herplanten van bomen.
Hierbij wordt al gedacht aan het planten van bomen aan de andere zijde van de weg, maar dan moet men ook in gesprek met het Waterschap. De gemeente ziet het namelijk niet zitten dat de gehele bomenrij zal verdwijnen. Omwonenden steunen de gemeente om de bomenrij te behouden – en zelfs een bomenlaan – want bij aanplant van nieuwe, jonge bomen kan het zo maar zijn dat het 50 jaar duurt voor de nieuwe bomen net zo groot zijn als de bomen die er nu staan.
(Bronnen: Omroep Gelderland, De Gelderlander, Google Maps)
Henny AJ Kreeft (Stichting De Groene Mantelzorger)
Onafhankelijke (Burger) Journalistiek
© Khamakar News Agency / 05.12.2025
