BAARN – De regionale media hebben laten weten dat een klein deel van het Baarnse Bos gesloten is voor wandelaars, daar de oude bomen langzaam aan het afsterven zijn. Volgens boswachter Rick Van der Snoek – van Staatsbosbeheer – is dit een goede oplossing, want volgens de boswachter zijn dode bomen een soort ‘restaurant’ voor de natuur. Het beheer van het Baarnse Bos ligt sinds 1981 bij Staatsbosbeheer, waarna een uitgebreide restauratie is doorgevoerd.
Baarnse Bos
Het gebied wat tegenwoordig het Baarnse Bos wordt genoemd, behoorde lange tijd bij paleis Soestdijk, als een overbos (waardoor geen duidelijke uitleg is te vinden). Het Baarnse Bos werd in 1758 toegevoegd aan Soestdijk, waarbij het toen bestaande herenhuis werd gesloopt. Het gebied veranderde daarna in een chic wandelgebied voor de koninklijke familie.
De hoofdstructuur van het bos was er een van kaarsrechte lanen, die uitkwamen op de Grote Kom (waterpartij), maar in 1788 wilde de familie het gebied perfectioneren, waarvoor een architect aan de slag ging. Hierbij is een zogenaamde berceau ontwikkeld, waarmee bedoelt wordt dat er een laan ontstond met twee rijen bomen die met de kronen naar elkaar toe werden gesnoeid.
Natuurlijke manier
Staatsbosbeheer laat weten dat een klein gedeelte van het Baarnse Bos in november is afgesloten, omdat een aantal monumentale bomen in de laatste fase van het leven verkeren. Daarom is het besluit genomen om de bomen op een natuurlijke manier aan hun einde te laten komen. Dit houdt in dat de bomen niet gekapt worden, maar op hun eigen manier mogen afsterven en op die manier afgebroken worden.
In het bos staan een groot aantal monumentale bomen, die daar zo’n 200 jaar geleden zijn geplant en nu in alle rust tot hun einde komen. Het gebied is aangelegd in de tijd van koning Willem II, waar nu vooral eiken en beuken staan.
Volgens Staatsbosbeheer is het aan de ene kant treurig om deze monumentale bomen als dood hout te zien liggen, maar aan de andere kant kunnen de bomen een grote start worden voor nieuw leven. Het gebied waar dit wordt gedaan is een klein gedeelte van het bos – zo’n 7 hectare van het totaal van 80 hectare bos.
Doordat Staatsbosbeheer voor deze oplossing heeft gekozen, brengt het met zich mee dat de ingangen zijn afgesloten met dode boomstammen, zijn informatieborden geplaatst en zijn de paden minder goed zichtbaar gemaakt.
De natuurlijke manier betekent dat de bomen niet geveld worden, maar dat de bomen de kans krijgen om op natuurlijke manier te kunnen afsterven. Hierbij zullen bomen blijven staan, andere zullen omvallen of omwaaien. Bij een dode boom die rechtop blijft staan, zal de temperatuur en vochtigheid op de grond anders zijn dan boven in de boom. Dit brengt met zich mee, dat er meer verschillende soorten dieren, insecten en schimmels op de boom kunnen voorkomen.
Biodiversiteit
Tevens zal het de biodiversiteit bevorderen in het Baarnse Bos. De stervende bomen zullen veel insecten aantrekken, die zelf dan weer andere dieren zullen aantrekken. Deze dieren kunnen natuurlijk profiteren van de grote aanwezigheid van voedsel en rust. Ook is Staatsbosbeheer van mening dat door de omgevallen bomen, meer licht op de bosbodem kan komen. Dit zal dan weer perfect zijn voor de jonge bomen, die op deze manier de kans krijgen om te groeien en even groot kunnen worden als de afgestorven bomen. Het project is een goed voorbeeld van de ontwikkeling van de natuur.
Het proces kan lang duren waardoor Staatsbosbeheer besloot het gedeelte van het bos voor onbepaalde tijd af te sluiten. Dit is nodig omdat de bomen onvoorspelbaar kunnen worden door het proces, waardoor het behoorlijk gevaarlijk is in het bos. Een gezonde eik kan best wel 500 tot 600 jaar oud worden, maar de huidige leeftijd van 200 jaar is ook oud te noemen. Daarbij komt dat er nogal klimaatveranderingen zijn geweest, zoals vele schommelingen in de grondwaterstand, waarbij het jarenlang extreem droog was en jaren met veel water, waardoor de wortels voor lange tijd behoorlijk in het water stonden.
(Bron: De Gelderlander, Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug, Staatsbosbeheer)
Henny AJ Kreeft (Stichting De Groene Mantelzorger)
Onafhankelijke (Burger) Journalistiek
© Khamakar News Agency / 20.11.2025
