OPINIE – In perioden dat er grote schendingen van Palestijnse mensenrechten worden vastgelegd, zijn er debatten op de sociale media over wie het recht heeft op het Palestijns grondgebied. Belangrijk is om een aantal gegevens mee te nemen in de verschillende discussies. Een van die zaken is mogelijk de bezetter van Palestina en (het ontstaan van) haar leger. Dit is deel I.
Opzet van een bezettingsleger, stap 1
In 1904 is de oprichter van Bar Giora, Israel Sochat vanuit het Russische Rijk naar Al Quds (Jeruzalem) verhuisd en bracht ervaring van ondergrondse milities mee. HIj kwam onder invloed van Michael Halperin, die bleef spreken over een leger van Joodse strijders. Sochat heeft zelf een afdeling van Poale Zion in 1906 opgericht met zo’n 60 leden. Later kwam daar Yitzhak Ben-Zvi bij vanuit de Russische Poale Zion. Samen zijn ze naar het 8e Wereld Zionistische Congres in Den Haag gereisd om later Bar Giroa op te richten.
Een groep met dezelfde gedachten kwam op 28 september 1907 bij elkaar, waar absolute geheimhouding werd gezworen en absolute trouw aan de leider Israel Sochat. De organisatie werd vernoemd naar Simon Bar Giora, die een van de leiders was van de Joodse Opstand tegen de Romeinse overheersing in de 1e eeuw. Tevens zou de naam slaan op een drieledig doel: de opzet van een Hebreeuwse militaire macht, een gewapende opstand, oprichting van een onafhankelijke Joodse staat. De opzet van de beweging was te fungeren als een commandocel om andere groepen – die gemanipuleerd konden worden – te organiseren. Doel 1 was het vervangen van Arabische bewakers in de afgelegen kolonies in Boven-Galilea om daar buitenposten op te zetten. Bar Giora was een kleine geheime bewakingsvereniging,
Hashomer was stap 2
In april 1909 werd in Palestina de Joodse verdedigingsorganisatie Hashomer opgericht als opvolger van de Bar-Giora groep, nadat de leiding had besloten de organisatie op te heffen om een grotere op te zetten. Deze grotere organisatie werd Hashomer, die verantwoordelijk werd voor de bewaking van de Joodse nederzettingen in de Jisjoev-regio. Met deze laatste kreet wordt in feite het Joodse deel bedoeld onder de bevolking van Palestina, vóór het eenzijdig uitroepen van de bezettingsstaat in 1948. Tevens werden door Hashomer ‘bevrijde Joodse gemeenschappen’ van de afhankelijkheid van buitenlandse consulaten en Arabische ‘wachters’ bewaakt. In deze organisatie is de leiding ook weer in handen van onder meer Israel Shochat.
De organisatie is opgericht door socialistische zionisten, voornamelijk van Poale Zion, waarvan een gedeelte uit Bar-Giora kwam. De eerste kolonisten hadden in eerste instantie ‘hun gebied en gemeenschappen’ verdedigd, maar dat werd stap voor stap overgenomen door Hashomer. Dit was de eerste poging van een georganiseerde verdediging van alle Joodse gemeenschappen in Palestina. Volgens berichten zou Hashomer in 1912 zo’n 14 nederzettingen bewaken, naast het gegeven dat de leden zich zagen als een mogelijke kern van een toekomstige Joods leger en ontwikkelde daarom geheime offensieve capaciteiten. Hierbij werden Arabische plaatsen geplunderd om de inwoners te straffen, die de Joden ‘kwaad hadden gedaan’. Hierbij kwam het ook voor dat bewoners in elkaar werden geslagen of geëxecuteerd, zoals de bedoeïenen politieagent Aref al-Arsan, die Turken had geholpen.
Hashomer kwam in verzet met NILI – tijdens de Eerste Wereldoorlog – wat een Joods spionagenetwerk was dat voor de Britten werkte in (Ottomaans) Palestina. Hierbij waren de leden van Hashomer bang dat de Turken de spionnen zouden ontdekken en wraak zouden nemen op de hele Joodse gemeenschap. Hashomer heeft NILI verzocht om de activiteiten te stoppen, maar dat lukte niet. Daarom heeft de beweging een aanslag gepleegd op het NILI-lid Lishansky, een verwonding. Hij werd opgepakt door de Turken, die later 12 leden van Hashomer oppakten. De beweging had succes bij de verdediging van de nederzettingen, wat niet in dank werd afgenomen door de Arabische bewakers en bevolking.
Maar ook een aantal kolonisten waren niet blij met de beweging. Het is gebleken dat in de Eerste Wereldoorlog veel van de leden van Hashomer werden verbannen – door de Ottomaanse regering – naar Anatolië en een aantal zelfs opgehangen. Hashomer leden hebben naast de taak van bewakers ook eigen nederzettingen opgericht. In haar bestaan van zo’n 10 jaar waren er zo’n 100 leden uit een klein aantal families, die geloofden dat ze de leiders van de Joden zouden worden. In juni 1920 werd Hashomer als zelfstandige beweging opgeheven, daar het besluit was genomen om de Haganah op te richten. Dit was een veel bredere groep. Haganah had uitdagingen op het gebied van verdediging van de groeiende Joodse gemeenschap in Palestina. Vanuit Hashomer zijn vele leden overgestapt naar het Joodse legioen. Haganah werd uiteindelijk de kern van de Israel Defense Forces (IDF).
(Bron: Wikipedia)
Henny AJ Kreeft
Onafhankelijke (Burger) Journalistiek
© Khamakar News Agency / 03.10.2025
