Een leefbare stad heeft volwassen bomen nodig

LEIDSCHENDAM – De lokale media hadden laatst een ingezonden brief van een lezer, dat ging over ‘mishandeling’ van bomen aan de Looierslaan in Leidschendam. De straat is er een met veel bomen, die allemaal zijn ontdaan van de bladerkroon. De schrijfster vraagt zich af, waarom dit gebeurde vlak na het officiële broedseizoen in een gemeente die zich graag ‘een groene gemeente’ noemt en meedoet aan tegelwippen.  

Beleid of onkunde 
De kop van het artikel was ‘U zegt het maar: Snoeien, onkunde of beleid?’ De werkzaamheden om de bladerkroon te verwijderen, vonden plaats midden in de zomer. Juist op het moment dat de bomen de bladeren nodig hebben om er voeding uit te kunnen halen vóór het komende najaar. Daarnaast zorgen bomen mét bladeren voor zuurstof en vangen daarmee ook CO2 weg uit de omgeving. Tevens zijn de bomen van groot belang voor rust en verblijf voor vogels en vleermuizen. 

Ook in het artikel ‘Kandelaberen in Voorburg korte klap, langdurige schade’ in andere lokale media wordt gesproken over dezelfde bomen. Ook hier wordt gemeld dat in deze zomer (opnieuw) volle kronen van nogal wat bomen in Voorburg moeten verdwijnen. Het schijnt dat in de Looierslaan dit ondertussen reeds gebeurd is bij oude lindes en platanen. Volgens bewoners zullen binnenkort de bomen volgen aan de Damsigtstraat en de Beguinlaan. Hierbij worden de bomen flink teruggesnoeid (kandelaberen). Volgens vrijwilligers natuurbescherming zijn dit jaar bijna 100 bomen – onder meer bomen die behoren tot de hoofdgroenstructuur – de klos. Men heeft aangegeven dat de bomen worden teruggebracht tot kale stammen met enkele stompjes.  

Volgens een commercieel bedrijf betekent kandelaberen dat men het kroonoppervlak van de boom inkort en snoeit, waarbij de takken sterk worden ingekort. Daarentegen is kandelaberen geen reguliere snoeimethode, maar men kan het meer zien als een noodmaatregel bij verzwakte bomen om ze nog een paar jaar mee te laten gaan. Hierbij kan men denken aan (gedeeltelijk) aangetaste wortels om het evenwicht weer te herstellen.  

Natuurvrijwilligers geven aan dat het snoeien van bomen in de zomer de bomen verzwakken, waarbij de bomen gaan reageren met wildgroei van dunne takken. Daarnaast kunnen de bomen vatbaarder zijn voor houtrot en kunnen hierdoor ook jaren verloren gaan van de levensverwachting. Ook zullen de leefplaatsen voor vogels, vleermuizen en insecten op grote schaal verdwijnen. Een gemeente heeft een zorgplicht waarbij deskundige boomverzorging wordt gevraagd over gefaseerde snoei, liefst in de winter en op maat per boom.  Volgens de gemeente zou deze procedure van snoeien periodiek gebeuren omdat anders de bomen te groot worden en overlast zouden kunnen veroorzaken. Zo zou in de Looierslaan en de Damsigtstraat het in 2017 voor het laatst gedaan zijn en in de Beguinlaan in 2019. Tevens kunnen – volgens de gemeentewoordvoerder – de lindes van de Looierslaan en de Damsigtstraat en de platanen van de Beguinlaan hier goed tegen.   

Bomennota Beleid 2017 
De gemeente Leidschendam-Voorburg heeft op het gebied van bomen de beschikking over een Bomennota Beheer 2017 en een Bomennota Beleid 2017. In het eerste document wordt in hoofdstuk 4 gesproken over de ‘Richtlijnen van het beheer’ waarin de principes en de richtlijnen voor het beheer van de bomen in de gemeente worden genoemd. De gemeente maakt onderscheid in regulier beheer (onder meer snoeien van bomen en schoffelen van de boomspiegel) en incidenteel beheer (waarbij men onder meer de knelpunten – zoals groeistoornissen – oplost). Ook wordt ingegaan op problemen door overlast, die vaak persoonsgebonden zijn. Daarentegen is geringe overlast geen reden tot ingrijpen.

Bij andere, ernstigere vormen van overlast worden de ingrepen afhankelijk gemaakt van de mate van overlast, de mogelijke oplossingen en de mogelijkheid van compensatie in groen. Daarbij wordt natuurlijk ook gekeken naar de kosten. Maar hiervoor zijn een aantal principes die gehanteerd worden, onder meer dat snoeien de voorkeur geniet boven het verwijderen van bomen en dat “Snoei” en kandelaberen in de vorm van toppen of halveren nooit een optie is. In hoofdstuk 4.5 wordt gesproken over de zorgplicht van de gemeente. De gemeente moet volgens het Nieuw Burgerlijk Wetboek voldoen aan de wettelijke zorgplicht ten aanzien van het bomenbestand in de openbare ruimte. Dit houdt in dat de gemeente regelmatig boomveiligheidscontroles en onderhoud moet uitvoeren. De zorgplicht valt uiteen in 3 types: 1. de algemene zorgplicht; 2. de verhoogde zorgplicht; 3. de onderzoeksplicht. 
Er zijn nog wat vragen te stellen aan de gemeente. 

(Bronnen: Gemeente Leidschendam-Voorburg, Het Krantje online, VlietNieuws, Heyboer Boomverzorging) 

Henny AJ Kreeft (Stichting De Groene Mantelzorger)
Onafhankelijke (Burger) Journalistiek 

© Khamakar News Agency / 09.08.2025