In de vorige Boswachtersblog heeft boswachter Hans-Erik Kuypers (Oostvaardersplassen) reeds gesproken over (natuurlijke) waterpeil dynamiek. Deze keer gaat zijn verhaal over het onderzoek (namens Nederlands Instituut voor Ecologie en het OBN Kennisnetwerk) dat door Kerstin Bouma in de Oostvaardersplassen is uitgevoerd. Hierbij ging het over het belang van waterpeil dynamiek voor het moeras en de bewoners (vooral de vogels).
Waterpeil dynamiek
In moerassen is het waterpeil van groot belang voor het functioneren van het moeras. Men kan fluctuaties krijgen door variatie in het weer, waardoor er variatie in het waterpeil ontstaat. Dit gebeurt in het seizoen, maar zeker gezien over meerdere jaren.
Het resultaat van de fluctuaties is dat het moeras soms tijdelijk droog staat en op andere momenten flink onder water komt te staan. Dit kan dan op zich weer leiden tot nieuwe soorten leefgebied voor planten en dieren.
Cyclisch proces
Doordat er een aantal cycli van het waterpeil voorkomen, zal er ook een cyclisch proces in de vegetatie van het moeras ontstaan. Op het moment dat er natuurlijke systemen zijn, zal de natuurlijke variatie in weer en klimaat veel variatie in het waterpeil veroorzaken.
Maar Nederland kent het gebruik van dijken en dammen, waardoor de variatie in de moerassen in het land worden beperkt. Het resultaat van de beperkte variatie kan met zich meebrengen dat de diversiteit afneemt, zoals bij vogels.
Onderzoek Oostvaardersplassen
In het onderzoek is gekeken naar de invloed van de variatie in waterpeil op de beschikbaarheid van voedsel en variatie in leefgebieden voor vogels. Het blijkt dat bij periode van hoog water veel vissen aanwezig zijn die de grond omwoelen.
Dat betekent een gevecht met vogels over de beschikbare voedselbronnen. Dit kan aangepast worden door variatie in het waterpeil. Dit leidt dan tot een grotere diversiteit aan vogels in het gebied.
Indien er minder vissen zijn, komen er meer muggenlarven, die als voedsel fungeren voor vogels, zoals de kluut. Vogels hebben een mate van minimaal en maximaal waterpeil nodig om naar voedsel te kunnen zoeken. Dit hangt samen met de lengte van poten of snavel.
Ontwikkeling van vegetatie
Het waterpeil heeft effect op de voedselbeschikbaarheid én op de vegetatie die zich ontwikkelt na waterpeil verlaging. In eerste instantie was er sprake van zogenaamd pionier vegetatie, waarna het riet zich uitbreidde.
Tijdens het onderzoek werd gezien dat er veel gegraasd werd, met name op het jonge riet, vooral door edelherten en grauwe ganzen. Vele moerasvogels gebruiken het riet om in te broeden of te rusten.
(Bronnen: Boswachtersblog, lelystad.nieuws.nl)
Henny A.J. Kreeft
Onafhankelijke (Burger) Journalistiek
© Khamakar News Agency / 27.12.2024
