SMALLINGERLAND – In het water van De Leien staat nog één boom, maar vroeger stond de boom op een heel eiland. Het eiland had de naam Kninepôle en het is steeds kleiner geworden. Mogelijk is er hulp onderweg want omwonenden willen het eiland weer terug hebben, zodat de boom ook niet meer alleen in het water staat.
Herstel van het eiland
De bedoeling van het plan van de omwonenden is het eiland Kninepôle of Tike-eiland weer te herstellen. Hiervoor zou 18.000 euro beschikbaar worden gesteld uit het Iepen Mienskipsfûns. Het eiland was in de jaren 70 zelfs zo’n 40 bij 60 meter, maar door wind en stroming verdween er steeds meer zand.
In 2023 werd in een document van IVN (‘De Heidehipper’) gesproken over de verdwijning van Kninepôle, een eilandje dat tegenover de vogelkijkhut Blaustims was gesitueerd. De langzame verdwijning was niet best voor liefhebbers van cultuurhistorie én natuur. De verhalen van de Kninepôle en de Rôverspôle zijn terug te vinden in de boeken van Mr. de Jong.
Men gaf aan dat gezonde eilanden van belang zijn voor de natuur en meer helderheid in het water. Tevens zijn de eilanden met de cultuurhistorische waarde een belangrijke thermometer voor de leefomgeving van De Tike en andere dorpen. Men vroeg zich op dat moment af hoe het behoud van de eilanden en de biodiversiteit op de Leijen aangepakt kon worden. Men nam zich voor om van onderaf de verantwoordelijke partijen aan te spreken, zoals Wetterskip, SBB, Gemeente en Provinsje. Opvallend is dat er niet veel te vinden is op de gemeentelijke site Smallingerland over de eilanden en de natuur.
In maart 2023 werd er tijdens een discussieavond ook al gesproken over het behoud en herstel van het eilandje en kwam het onderwerp als 1 van de prioriteiten naar voren.
Volgens natuurgids De Haan is er niet genoeg gewerkt om de krimp van het eiland te verminderen. Zo zou het beschermen van het eiland Kninepôle niet opgenomen zijn in het beheerplan van Staatsbosbeheer, mogelijk om financiële redenen. De natuurgids Foppe de Haan heeft samen met anderen een plan ontwikkeld tot redding van Kninepôle.
Volgens hem heeft het eiland ook altijd een historische betekenis gehad voor de dorpen in de buurt, speciaal voor De Tike. Het was in de Tweede Wereldoorlog een schuilplaats als de Duitsers weer eens een razzia uitvoerden.
Ook daarom moet het eiland blijven bestaan, zeker met het 80-jarige viering van de bevrijding in het komende jaar. Dat moet een moment van geluk worden dat het eiland is behouden.
Het IVN-bericht geeft aan dat bij goed beheer en inrichting het veenmeer plaats zou kunnen bieden voor snoek, paling, glazenmakerlibel, schrijvertje, schaatsenrijder, krabbenscheer, riet, grote kattenstaart, watergentiaan, gele plomp met eromheen de els, de wilg en de spork.
Volgens het plan van de natuurgids moet er voor gezorgd worden dat het eiland niet weer zal wegwaaien en daarom moeten er stenen gestort worden. Deze stenen moeten er voor zorgen dat het nieuwe zand bij elkaar blijft. Daarbij kan het zand uit De Leien zelf komen, zoals van plaatsen die bijna droog vallen. Daarnaast is het ook van belang dat er meer begroeiing om het eiland gaat komen.
Daarnaast geeft de heer De Haan aan dat de uitbreiding van het eiland hét begin is van het herstellen van de natuur en de biodiversiteit van De Leien. Als iedereen zijn best doet, kan er een mooi stukje natuur ontstaan en krijgt de provincie er weer een stuk andere natuur erbij. Een stuk natuur met schoner water, meer waterdieren en andere vissen.
(Bronnen: Gemeente Smallingerland, IVN De Wâlden, Omrop Fryslân, Visit Friesland, De Heidehipper)
Henny A.J. Kreeft
Onafhankelijke (Burger) Journalistiek
© Khamakar News Agency / 26.08.2024
Boom in water (© Cindy Lever via Pixabay) 
