Het gehalte PFAS in zeeschuim is vrij hoog

NOORD-BEVELAND – En weer wordt in de landelijke, regionale en lokale media melding gemaakt van PFAS. Dit keer was er sprake van dat de PFAS-familie zich had genesteld in zeeschuim. December 2023 kwam het bericht reeds naar buiten dat op 14 plaatsen langs de Nederlandse kust metingen zijn gedaan. Hierbij ging het onder meer over plaatsen als Hoek van Holland, Scheveningen en Wijk aan Zee. 

Vervuild zeeschuim 
Uit de gegevens van december 2023 is gebleken dat het zeeschuim mogelijk wel tot tienduizenden nanogram per liter aan PFAS kan bevatten. Daarentegen hanteert het RIVM – volgens het bericht van eind vorig jaar – de richtlijn van 100 nanogram per liter drinkwater en was toen bezig met een nieuwe richtwaarde voor drinkwater van 4.4 nanogram per liter.   

In een bericht van NOS werd aangegeven dat langs de gehele Nederlandse kust PFAS voorkomt in het zeeschuim wat zich op het strand bevindt. Dit kwam uit de resultaten van het RIVM die volgden nadat de Belgische tegenhanger – VITO – had geconstateerd dat in zeeschuim in 2 badplaatsen wisselende maar zeker heel hoge concentraties PFAS zaten. Daarna heeft het RIVM zeeschuim-monsters getest van 10 stranden in Zeeland, Zuid-Holland en Noord-Holland. Ook hier werden resultaten van hoge concentraties PFAS aangetoond, die soms nog hoger waren dan in België.
Op dat moment is er geen onderzoek gedaan naar de risico’s voor de gezondheid van strandgasten, daar er geen vergelijkend onderzoek bekend was, nooit is er gemeten wat de invloed van PFAS-inname zou zijn. Tenslotte heeft nog niemand heel veel zeeschuim ingeslikt. Het advies bleef nog hangen bij het feit dat kinderen en huisdieren geen zeeschuim moesten inslikken en dat men zich moest afspoelen na het zwemmen.  

Aangescherpte regels 
De lokale en regionale media kwamen een paar dagen terug met aangescherpte regels, die door de overheid werden voorgesteld. De overheid heeft nu afgeraden om kinderen en huisdieren in zeeschuim te laten spelen. Daarbij komt ook dat in sommige zwemlocaties een te hoge concentratie PFAS is gemeten. Eigenlijk zegt de overheid nu gewoon uit de buurt van zeeschuim te blijven. Met andere woorden: niet inslikken en niet spelen in zeeschuim.
Vandaag kwam naar buiten dat voor de volgende zwemlocaties een negatief zwemadvies wegens een te hoge concentratie PFAS, is afgegeven: Plas Merwelanden (Dordrecht), Plas Vrijenburgbos (Barendrecht), Kralinger Esch (Rotterdam), Het Blauwe Meer (Dinxperlo), Vakantiepark De Betteld (Zelhem).  

Als algen, eiwitten en bacteriën ‘samenklonteren’ ontstaat zeeschuim, waaraan PFAS zich makkelijk kan plakken. Daardoor zit er meer PFAS in zeeschuim dan in zeewater, waarbij het verschil wel zo’n 100 tot 1.000 keer kan zijn. Naast het feit dat PFAS aan het schuim kan plakken, kunnen ook andere chemische stoffen, virussen en bacteriën zich hechten aan zeeschuim (terug te vinden op de site over zwemwater).   
Volgens wetenschappers kan men PFAS inslikken, inademen of binnen krijgen via huidcontact. Hierbij is de regel: hoe meer, hoe groter het risico op effecten die schadelijk zijn voor de gezondheid.

Volgens de overheidssite van Zwemwater wordt zeeschuim gevormd wanneer algen in zee afsterven, maar het kan ook door vervuiling in zeewater. Bij de juiste omstandigheden, zeker als er sprake is van wind, kan veel zeeschuim gevormd worden. Het bestaat vooral uit eiwitten. Volgens wetenschappelijke studies zou PFAS zich concentreren in het zeeschuim, waardoor zeeschuim veel meer PFAS bevat dan zeewater. In feite zou men dus ook kunnen zeggen dat er meer PFAS zit in blusschuim dan in bluswater.  

(Bronnen: RTL Nieuws, Trouw, Zwemwater, NOS, De Gelderlander, Khamaker News Agency)

Henny A.J. Kreeft
Onafhankelijke (Burger) Journalistiek 

© Khamakar News Agency / 24.07.2024