GILZE EN RIJEN – In het artikel ‘De Kampstraat wordt gebouwd’ werd aangegeven dat de geschiedenis van de Kampstraat terug zou lopen tot in de jaren 1800. Volgens de informatie op de site van Brabants Erfgoed zou de Kampstraat de toegangsweg zijn tot het Kamp van Rijen. Echter als men er dieper over gaat nadenken, ontstaan vraagtekens.
Vragen
Vragen zouden kunnen zijn: de plaats van het Kamp van Rijen, Kampstraat als toegangsweg tot het Kamp, zoveel soldaten die gelegerd zouden zijn op een heide.
Het begint bij de plaats van het Kamp van Rijen. Gezien de informatie verre van compleet is, moet men het doen met datgene wat er te vinden is. Overigens is er middels een Woo (Wet open overheid) aan de gemeente Gilze en Rijen informatie over de Kampstraat in de periode tussen 1940 – 1976 opgevraagd. Een politieke partij is benaderd over advies van de archivering van de gemeente en tevens is de site van het archief in Tilburg bekeken. En het resultaat bij de laatste is: nog niet gescand, u kan reserveren, niet aanwezig. Het lijkt er steeds meer op dat de informatie er niet is, slecht opgeslagen (geen digitaal archief, maar dozen in een ‘dood’ magazijn). En van de andere kanalen nog niets gehoord.
Plaats van het Kamp van Rijen
In tijden van de opstand van België (1830), moesten er zo’n 15.000 Nederlandse soldaten geplaatst worden op een plaats om te kunnen vechten tegen de ‘opstandelingen’. Deze laatste werden gesteund door de grote mogendheden. Koning Willem I is het conflict aangegaan en koos een (grens)gebied van Noord-Brabant uit om het leger samen te brengen. Volgens deze koning was het gebied van Gilze en Rijen de ideale plaats – een uitvalsbasis voor een veldtocht – .
Maar waarom juist bij Rijen, een klein heidedorp, waar in feite de tijd stilstond. Volgens de geschiedschrijvers ging het de Koning niet om de plaats Rijen, maar om het grote heidegebied buiten het dorp. Deze heide liep helemaal tot aan Gilze. Tot aan het gebied waar nu de vliegbasis Gilze en Rijen is gesitueerd. Hier konden oefeningen en manoeuvres gehouden worden.
De heide zou doorlopen tot aan Gilze, maar waar begon deze dan aan de kant van Rijen? Hiervoor zijn antwoorden op een aantal vragen van belang. Zoals: 1. van wanneer dateert de oude snelweg Breda – Tilburg? 2. Wanneer is station Gilze en Rijen gebouwd? 3. Hou oud zijn de bomen aan de kant van de Kampstraat / oude snelweg Breda – Tilburg? 4. waarom loopt er een weg van vliegbasis naar waar nu Vincent van Goghstraat ligt? 5. is Julianastraat niet eerder de weg naar de kern van Rijen? 6. Tevens schijnt er een foto te zijn van een café in de Kampstraat, maar dat zou wel eens de Julianastraat kunnen zijn.
Volgens de site Canon van Nederland lag de hoofdmacht van het leger van de Koning in het Kamp bij Rijen. Hier waren zo’n 1.400 tenten met 15.000 soldaten. Volgens de site lag het kamp aan de noordkant van de weg Breda – Tilburg en de oefeningen vonden plaats op de Molenheide (huidige vliegbasis).
Over de Bredaseweg (oude Rijksweg Breda – Tilburg) was in 1828 al sprake. In 1828 liep de Bredaseweg vanaf Hulten tot iets voorbij het Dorstige Hert. Echter in 1826 was de toenmalige ‘nieuwe’ Rijksweg tussen Breda en Tilburg in gebruik genomen.
De weg was er dus al en het Kamp lag ten noorden van de Bredaseweg. Het Kamp was een dorp op zich, want rond de tenten vormde zich een ring van winkels, herbergen en koffiehuizen en marktkramen. Daarom ontstonden er meer dan 100 houten gebouwen. Het werd een trekpleister voor mensen uit de steden en dorpen uit de buurt.
Volgens de site Tijdmachine had Adriaan Anssems een herberg rond 1765 op de Haansberg. Dit was een buurtschap tussen Rijen en Hulten. In 1798 mocht hij bier en jenever leveren bij het feest na het planten van de Vrijheidsboom.
De herberg werd in 1826 een logement (ook Huis Halfweg genoemd). Dit was op de plaats waar nu de Europalaan op het industrieterrein in Rijen begint. Daarnaast was er ook een andere herberg die in 1888 Halfweg werd genoemd (dat was op de hoek van de Julianastraat en werd het latere ‘t Hoekske).
De inwoners van de buurt en bezoekers van Huis Halfweg noemde het Herberg Kaatje Anssems. Dit was juist de herberg waar de militairen van het Kamp van Rijen werden ingekwartierd.
Volgens gegevens op Canon van Nederland is het station in Rijen in 1863 geopend.
Er blijven nog wat vragen staan voor een volgende keer. Ondertussen is een boek over de Kampstraat ontdekt. Het boek is helaas niet uitgebracht. Het boek ‘De Kampstraat 1959 – 1974’ is samengesteld met foto’s van Johan en in elkaar gezet door Frank. Hulde hiervoor. Belangrijk is te onderzoeken of het nog uitgebracht kan worden, óf een nieuw boek over de geschiedenis van de Kampstraat óf een gecombineerde versie.
(Bronnen: Canon van Nederland, Tijdmachine Gilze en Rijen, Wiki Midden-Brabant, Last Dodo, Kamp Rijen, De Geschiedenis van Gilze en Rijen, Khamakar News Agency)
Henny A.J. Kreeft
Onafhankelijke Burger Journalistiek
© Khamakar News Agency / 12.02.2023
